Geçtiğimiz hafta içerisinde Casino İşletmecileri Birliği’nin (CİB)gazetelere verdiği tam sayfa bir ilanla, bir süredir gündemden uzak olan ‘Casino’ tartışması yeniden alevlendi. Peki, ama CİB neden bu ani çıkışı yapmış ve neden casinoları yeniden tartışma konusu yapmıştı? Sonunda casinolar sessiz sedasız faaliyetlerine devam ediyorlar, arada bir yakalandıkları zaman gazete sayfalarına kısa polis haberleri olarak yansısa da, Kıbrıslı Türkler de şanslarını denemeye devam ediyorlardı. Kısacası kovana çomak sokmanın zamanı değildi. Ancak araştırmalarımız madalyonun bir de öteki yüzü olduğunu gösteriyordu. İşte bu yazıda hem bu konuyu, hem de nedir bu kumar, nasıl ortaya çıkmıştır sorularını gazeteci gözüyle araştırıp, okuyucularımızın bilgiler ışığında kendi değerlendirmelerini yapmalarını istedik.
Son da söyleyeceğimizi başından belirtelim:
Uzun bir süredir hükümet yetkilileri ve Birlik arasında sektörü çağdaş bir yasaya kavuşturmak için çalışmalar yapılmaktaydı. Her iki taraf bir taslak üzerinde neredeyse tam bir uzlaşıya varmıştı ancak Birlik yetkililerine göre, bu ortak anlayış ve uzlaşma, son anda ve sessizce yetkililer tarafından bozularak, aniden ortaya sektörün sonunu getirecek yeni yasa tasarısı çıkmıştı. CİB verdiği ilanlarla işte bu ani sürprizi protesto ediyordu.

Yasal kumar veya şans oyunları
Kumar türlerini temelde iki ana başlık altında toplamak mümkün; bunlardan bir tanesi eşit şansa dayalı, diğeri ise hem şans hem de strateji gerektiren ve parayla mükâfatlandırılan oyunlardır. Casinolar, Devlet Piyangosu, Milli Piyango, Özel çekilişler, Sayısal Loto, Spor Toto, 10 Numara, Şans topu, Betting Ofisler, Kazı kazan, Özel tombala çekilişleri ülkemizdeki yasal kumar’a örnek gösterilebilecek oyunlardır. Ancak bunların dışında da çeşitli kahvehane ve/veya kulüplerde çeşitli düzeylerde özellikle kâğıt oyunları yaygın bir şekilde de oynanırken GKRY’nin denetimi altında olan çeşitli kumar türleri de KKTC’de yaygın olarak oynanmaktadır.

ÜLKEMİZ CASİNO SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI

Ülkemizdeki casinoların önde gelen sorunu yasal boşluktur. Sektör temsilcileri uzun bir süredir değişik dönemlerin hükümetleriyle görüşmeler yapmakta, kapsamlı ve adil bir casinolar yasasının uygulamaya konması için çaba harcamaktadır.
Devlet ve hükümetle olan ilişkisinde sektörün sıklıkla karşılaştığı güçlük, sektöre yabancı bürokratların kendi ‘moral değerlerini’ sektörün denetleyicisi olarak görmek istemelerinden kaynaklanmaktadır. Bunun oluşmasında ise en büyük faktör, devletin kendisinin casino sektörüyle ilgili kapsamlı ve şeffaf bir görüntüsünün olmamasıdır.
Kısaca Devletin casino politikası ‘utangaç casinoculuk’ şeklinde özetlenebilir; bir yanda casinoların çalışmasına müsaade edilirken, diğer yanda sektörün sorunsuz yaşayabilmesi için gerekli yasal düzenlemenin yapılamaması; bir kısım, medya, bürokrat ve siyasetçilerin sektörü sürekli olarak olumsuzluklarla ilişkilendirmeleri hem devletin hem de sektörün gereksiz yere prestij kaybına neden olmaktadır.
Halbuki bugüne kadar casino izni vermeyen GKRY, ülkemizdeki sektörün çekiciliğinden rahatsız olarak, Ticaret Bakanlığı aracılığıyla yaptırmış olduğu ciddi bir çalışmayla, bir yanda KKTC’deki sektörün önünün nasıl tıkanabileceğini diğer yanda ise, genel olarak kendi ekonomilerine ve özel olarak da turizm sektörüne nasıl katkı sağlayabileceklerini araştırmışlardır. GKRY stratejisini, bir yanda ülkemize günübirlik geçen Rum oynayıcıları kendi kuracakları casinolara cezbetmek, diğer yanda ise bölgelerindeki turistlere yeni bir olanak sunma üzerine inşa etmektedirler.
Bu aşamada, ülkemizdeki casinolara vatandaşlarımızın girişinin engellenmesinin doğal sonucu, Kıbrıslı Türk oyuncuların GKRY’nde açılacak casinolara kaymasını getirecektir. Yerel casinoların tercihi, kumarın sosyal bir olgu olarak denetim altında serbestleştirilmesidir.

CASİNOLAR KAPATILIRSA NE OLUR?

Ekonomik olarak özetle;
a) Konaklama tesislerinde 240 bin daha az konaklama,
b) 4,000 istihdam kapasitesi yok olur,
c) Yıllık 88 milyon dolar devlet hazinesinden çekilir,
d) Yatak kapasitesinde 8,000 civarında düşüş olur,
e) Personel için kiralanan 1,000 konut boşta kalır,
f ) Hava taşımacılığından 80,000 yolcu eksilir,
g) KKTC ekonomisinden yıllık 500 milyon dolar eksilme olur.
h) Ve en az bunlar kadar önemli yeni turizm tesis yatırımları durur.
Herhalde ülkemizde hiçbir vatandaş, yetkili kişi veya kurum bunların olmasını istemez.

KAPATILMASI VEYA
GİRİŞİN ENGELLENMESİ

Bir manevi veya ideolojik duruş olarak, şans oyunlarının veya kumarın yasaklanması bir grup insana çekici gelebilir. Ancak madalyonun öteki yüzü ise farklı bir görünüm sunar; denetlenmemiş şans oyunları çeşitli sağlık, sosyal ve siyasal sonuçları olan zafiyetlere yol açabilir.
KKTC vatandaşlarının casinolara girişinin yasaklanmasının, KKTC'de 'kumarı önleyeceği' fikri hiçbir tarihi gerçekliğe veya dünya deneyimine tekabül etmemektedir. Bu sadece ideolojik bir duruş ve bir yanılsamadır. Gerçeklik ise, devletin, kimin nasıl ve nerede, şans oyunlarını ne kadar oynadığı verisine sahip olduğu zamanlarda, doğabilecek sorunlara müdahale etmesinin daha yararlı olduğudur. Yani bir yanda yasakçı zihniyet ki bu her yerde karşıt eylemlerin ve yasadışı aktivitelerin baş göstermesine neden olmaktadır, diğer yanda ise veriye dayalı denetim mekanizması durmaktadır. Yani ya legal olarak oynanan tüm şans oyunlarını tüm KKTC vatandaşlarına serbest bırakıp doğabilecek sorunların takipçisi ve denetleyicisi olacağız ya da bir grup şans oyununun devlet denetimi dışında illegal olarak oynanmasına sebep vereceğiz. Türkiye sanıyorum bunun en güncel ve bariz örneğidir. Konuyu böylesine okuyucularımıza aktardıktan sonra, yetkililerin ülkemiz ekonomisine büyük yararlar sağlayan bu sektörün sorunlara daha bir hassasiyetle yaklaşıp, sorunun kriz haline gelmeden çözülmesine katkı vereceğini umarız.