Ada TV’de Hasan Hastürer’in hafta içi her gün yorumladığı ‘Hasan Hastürer ile Bugün’ programına Casino İşletmecileri Birliği Başkanı Ünsal Ecesoy ve Casino İşletmecileri Birliği Koordinatörü Ayhan Sarıçiçek konuk oldu. Ülkedeki casino işletmeciliği ile ilgili samimi açıklamalarda bulunan Ecesoy ve Sarıçiçek, casino işletmeciliğinin hükümet tarafından desteklenmeyen bir sektör olmamasından dert yandılar. ‘Utanarak iş yapmıyoruz, resmi izinliyiz ve yüksek miktarda vergi ödüyoruz’diyen Başkan Ecesoy ve Koordinatör Sarıçiçek, Hasan Hastürer’in sektörle ilgili sorularına da açık yüreklilikle cevap verdiler. İşte o röportajdan öne çıkan açıklamalar…
‘GEREKLİ İLGİ VE ALAKAYI GÖREMİYORUZ’
-Sayın Başkan, casino işletmecisinin yaptığı işe baktığınız zama işi, ekonominin, turizmin neresinde görüyorsunuz?
“Şans oyunları hayatın bir gerçeği. Biz de sektör olarak bu gerçeğin en tepesinde duran bir sektörüz. Ülkemizde yerleşmiş ve benimsenmiştir şu anda faal durumda çalışmaktadır. Gerek geçmiş şimdiki hükümetimizden gerekli ilgi ve alakayı görmediğimiz düşünüyorum.”
-Neden böyle bir kanaatiniz var?
“Bizi çok seviyorlar ama parasal konular gündeme geldiği zaman. O devirde bizlerle sık sık görüşüyorlar ve keyfi zamları uyguluyorlar ama diğer sorunlarımızla ilgilenmiyorlar. Çünkü ‘kumar’ ismi itici bir kelime. Toplumun nazarında casino ve ya kumarın savunucusu durumuna düşmek istemiyorlar diye düşünüyorum. Oysa burada çekinecek bir şey yok. Sektör ise, bundan ülke menfaat sağlıyorsa buna sahip çıkmaları lazımdır.”
-Casino işletmecilerinin de kendilerini siyasal iktidar karşısında çok dik duramadığını görüyoruz, neden dik duramıyor casino işletmecileri?
“Bundan önce casinoyla ilgilen arkadaşlarımız mümkün mertebe sanki oturarak iş yapıyormuş ilkesiyle çok basın önüne çıkmak istemiyorlardı. Dolayısıyla devletten hükümetten gelen baskılara da çaresiz boyun eğiyorlardı. Ancak biz bu kabuğu kırdığımıza inanıyoruz biz varız ve utanılacak bir iş yapmıyoruz. Şayet mahsurlu iş ise devletimiz bizi kapatabilir. Bu sektör ya olacak ya olmayacak, olacaksa düzgün olacak.”
‘CASİNOLAR KARA PARA AKLANAN YERLER DEĞİLDİR’
Size göre düzgün bir sektör müdür, casinoculuk kara para aklanan bir yer midir?
“Şu anda maalesef değil. Kesinlikle kara para aklanan bir yer değil. 29 senedir casinocuyum. Bu güne kadar tek bir müşterim senin casinodan şu kadar para kazandım, bana belge ver diyen çıkmadı. Kara para aklamanın nasıl olacağını birisi çıkıp açıklamasını yapsın. Kesinlikle böyle bir şey yoktur, kabul etmiyoruz.”
-Niye o zaman bazı arkadaşlarınız dik durmuyor?
“Herhalde kumar kelimesinin itici bir kelime oluşundan, bence yersiz ama utanarak iş yapmıyoruz resmi izinliyiz ve yüksek miktarda vergi ödüyoruz, personel çalıştırıyoruz. Ancak devletimizin bu son yaptığı %80’lik zam çok ağırımıza gitti ve incitici oldu. Sektör buna böyle bir beklenti içinde değildi.”
-Ödememe kararınızın arkasında durabilecek misiniz?
“Şu an hükümetimizin yetkilileriyle görüşmemiz devam etmektedir. Biz kavga etmek istemeyiz. Daha uyumlu, olumlu bir sonuca ulaşabileceğiz. Başbakanla en son bir saat önce görüştük, o da anlayıştan yana fakat bunun için zamana ihtiyaç vardır. Karşılıklı sonuca varacağız. Bu görüşme neticesinde kesinlik kazanacak, umutluyuz.”
‘BİZ YAPTIĞIMIZ İŞTEN UTANMIYORUZ’
-Casinolarla ilgi çok konuşuluyor. Bizde bir hastalık var, insanlar en az bilinen konuda çok konuşur aslında bu konuyla ilgili bilgilenmelidir. Son olarak neler söylemek istersiniz?
“Biz yaptığımız işten utanmıyoruz ve işimizi yapmak istiyoruz, tabi ki de devletimizin bize sahip çıkmalarını istiyoruz. Hele Güney Kıbrıs’ta casino açma ihtimali gündeme gelince, bu konuda daha hassas davranmamız gerekecek.”
Hastürer; “Sayın Ünsal Ecesoy umutlu olduğunu söyledi. Ben bu noktadan sonra Sayın Ayhan Sarıçiçek’e dönmek istiyorum. Kendisi Casino İşletmecileri Birliği Koordinatörü, bir anlamda bu kurumsal yapının en süt düzey profesyoneli.”
‘CASİNOLAR ÜLKE EKONOMİSİNE YÜZDE 22’LİK GELİR SAĞLIYOR’
-Başkanı dinledik, KKTC’de ekonomik olarak genel olarak rakamlarla casinoların yerini koy deseler neler söylersiniz?
“Öncelikle şunu belirtmek isterim. Kamuoyunda bir izlenim var casinoların ülke ekonomisine hiç faydası olmadığı yönünde ama elimizdeki veriler bunun tam aksini göstermektedir. KKTC ekonomisinin %22 gibi gelirlerinde casinolar sağlamaktadır. Bununla ilgili verebileceğim rakamlar, devletin kasasına direk yaptığımız vergiler toplamı 46 milyon Euro’dur, bunun yanında turizm olarak hava yollarına büyük miktarda rakamlar ödemekteyiz, %80 hafta sonları için toplamda yıllık itibariyle 150 bin yolcu kapasitesine sahibiz. Bunu bir de otel konaklamasıyla kıyasladığınıza 150 bin çarpı ortalama üç gece 450 bin yatak kapasitesine sahiptir. Bunları alt alta sıraladığımızda devlete direk katkılarımız 350 milyon doları bulmaktadır. Yeni yatırımlarla beraber 600 milyon dolarlık dev bir sektördür.
-Turizmin parçası olmanıza rağmen casino işletmelerinin turizmin dışında harç adı altında haraç ödeyen bir sektörü gibi geliyor bana, bu sizi rahatsız etmiyor mu?
“Çok rahatsız ediyor. Bu günlerde yaptığımız tepkinin temel anlamıdır zaten bu. Bizden imtiyaz izin ücreti adı altında istenen rakam dünya genelinde 150-200 Dolardan fazla değildir. Çünkü bu bir izin yenileme harcıdır, vergi değildir. Şans oyunlar casino dediğimiz zaman akla Las Vegas gelir. Las Vegas’ta muadil bir casinonun yıllık kirasını yenileme ücreti 150-180 Dolar olurken, KKTC’de niye 500-1000 Euro istenmektedir.”
-İmtiyaz ücreti düşük olabilir ama vergilendirme nasıldır Las Vegas’ta?
“ Vergilendirme masa ve makine baz alınarak yapılmakta ki aynı usul bizim ülkemizde de uygulanmaktadır. Biz onlardan daha fazla vermekteyiz.”
‘TÜM CASİNO İŞLETMELERİ ORTAK HAREKET EDECEĞİZ’
-Neden sesinizi tam olarak çıkartamıyorsunuz?
“Çıkartmaya çalışıyoruz, başkanımın da ifade ettiği gibi bu güne kadar bazı işletmecilerimiz bastırılmış duygularla hareket ediyorlardı. Dolayısıyla bize hükümet edenler de bu konuda bu yönümüzü kullanıyorlardı. ‘Bu gün ver de yarın sorunlarını halederiz’ mantalitesiyle. Ama bunun artık 34 yıldan sonra geçerli olmadığını özümsedik.”
Ülkede 24 Casino işletmesi var, beraber hareket edebilecek mi?
“Kesinlikle edecekler. Şu an çok kararlılar. Bu konudaki tutumları da birlik olarak bize güç vermektedir. Bu sefer sizin de ifade ettiğiniz gibi bir sektör olarak bize yakışan ne ise onu alacağımıza eminiz.”
İnsanlar bir şeylere sahip olmak ister ve bu bir şeylere sahip olurken eğer her şey yolunda gidiyorsa bunun adı ‘şansı yaver gidiyordur’. Eğer istediğiniz olmuyorsa ‘amma şanssız adam’ derler. İşte hayat aslında bir süreç bir tiyatro oyunu da derler aslında. Hayat bir tiyatro oluğu gibi ve bu oyunun içerisinde şansın yerini de kurumlaştırma eğilimleri vardır. İnsan küçüklüğünden başlayarak bir biçimde şans oyunları insan hayatında yer bulur. Okullarda piyango biletleri başlar, bayram yerine gidersiniz bilye ve numarala verilir size orada da hediyelerin çoğu çocuklara yönelik hediyelerdir. Sonrasında kulüplerde tombala vardır, piyangolar devam ediyor. Devletin kendisi piyangoculuk yapıyor aslında. Reklamını da veriyor ‘kazanma şansı en yüksek’ diye. Şans oyunlar kendi içerisinde yükselir yükselir casino ortamına kadar gelir. Bir uzmanın bir ifadesi vardı ‘en büyük şans oyunu borsadır’ derdi. Borsaya şans oyunu deyip gerçek kumar borsada oynanır diye bir yaklaşım var ama borsanın ekonomik hayatta yeri var. ‘Şansı seviyor musunuz’ diye sorarsanız bana kalsa hayatta hiçbir şeyin şansa kalmaması lazım şans oyunlarında da bu nedenle çok yüksek itibar göstermem. Eğer siyasal erk hayatın her alanında şans oyunlarını var, kabul ediyorsa kurumsallaşmış yapıları düşman gibi zararlı görerek yaklaşmasına da mantığım almıyor. Bu çerçevede ülkemizde casinolar var, zaman zaman casinolarla ilgili yazı da yazdım. Yazdıklarımın arkasında da duruyorum. Eğer bir banka açmak için ne kadar yüksek bir itibar soruşturması gerekiyorsa casino işletmeciliği için de aynısını söylüyorum. Bu sektörü itibarlı bir sektör olarak görüyorum. Eğer iktidar bunun farklısını görüyorsa da kapatmasından yanayım. Eğer varsalar şamar oğlanına da dönmemeleri gerekir. Bu çerçevede bu gün iki değerli konuğum var. Casino İşletmecileri Birliği Başkanı Ünsal Ecesoy ve Koordinatör Ayhan Sarıçiçek.
Hastürer; “Aslında bu konu önemli bir konu ülkemiz ekonomisinde turizmde payı yüksek bir sektörü hem vardır hem de döve döve var kılınan bir sektör. Kolaya kaçılıyor ve başka nitelendirmelerle beraber virgül konularak sıralanıyor. Eğer bir kurumsal yapı varsa ona saygı duyarak var diyeceksiniz, eğer saygı duymayacaksanız da anahtarı 5 defa çevirip kilitleyecekseniz ama ondan sonra da bedeline, faturası ne ise katlanacaksınız. Aksi halde iki arada bir derede bir politikayla olmaz. Politika hayatın her alanında çok önemlidir. Casino işletmeciliği konusunda ülkemizde de politika olacak, politikasız yolculuk rotası olmayan bir gemide yolculuktur ve o gemide yolculuk yapmaktan daha kötü bir ruh hali yoktur.”