Yüksek Mahkeme, yabancı kişilerin ikamet veya çalışma izni alarak statüsünün değişmesi durumunda dahi, geldikleri ülkenin ehliyetini “süresi dolmaması kaydıyla” kabul ederken, polis bu durumdaki kişilerin ehliyetlerini geçersiz sayıyor
* Bazı sigorta şirketleri de bu yasal uyuşmazlığın arkasına saklanıp, 3’üncü Şahıs Zorunlu Araç Sigortası kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyerek, kişileri “Zorunlu Sigortalar Garanti Fonu”na yönlendiriyor
* Sigortalar Birliği Genel Sekreteri İbrahim Kavçın, “Yabancıların üç ay sonunda veya statüsü değişmesi halinde ehliyet alma zorunluluğu, ‘Trafik Usul Ceza Yasası’ tahtında bir mecburiyettir. Kişi bunu yerine getirmezse polis kendisine ceza yazabilir ancak, sigorta maksatları bakımından yabancı ehliyetler geçerlidir ” diyor
MİSLİ KADIOĞLU
KKTC’de çalışma izni veya ikamet izni olan “yabancı uyruklu” kişilerin ehliyetlerinin, üç ay sonunda geçerli mi, yoksa geçersiz mi olduğu konusu bilmeceye dönüşürken, sigorta şirketlerinin bir çoğunun bu anlaşmazlığın arkasında saklanarak yükümlülüklerini yerine getirmediği ileri sürülüyor.
GKK Polis Genel Müdürlüğü’nün 28 Temmuz 2005 tarihinde çıkan, “Araç Sigortaları” ile ilgili bir kararına göre; yabancı kişilerin ülkedeki statüsünün değişmesi, (yani turist vizesinin dolmasıyla kişinin KKTC’de çalışıyor olması veya oturma izni alınması) halinde kendi ülkelerinden aldıkları ehliyetler ‘geçersiz’ addediliyor.
Yüksek Mahkeme’nin halen yürürlükte olan “Birleştirilmiş 22/83 ve 54/83” sayılı kararına göre ise yabancı ehliyetler ‘süresi bitmemiş’ olması halinde Yüksek Mahkeme tarafından geçerli sayılıyor. Söz konusu uygulama Türkiye’den gelenler de dahil.
Bazı sigorta şirketleri de bu yasal uyuşmazlığın arkasına saklanıp, 3’üncü Şahıs Zorunlu Araç Sigortası kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyerek, kişileri “Zorunlu Sigortalar Garanti Fonu”na yönlendiriyor.
POLİS, GEÇERSİZ SAYIYOR
Polis Genel Müdürlüğü’nün aldığı karara göre, 28 Temmuz 2005 tarihli polis genelgesinin F maddesinde “ziyaretçi statüsünü kayıp eden yabancıların KKTC’den ehliyet çıkarma zorunluluğu nedeni ile sigortası geçersizdir” maddesi bulunuyor. Bu madde ile yabancı bir ülke makamlarınca verilen bir sürüş ehliyeti, yabancı uyruklu kişinin KKTC’den turist statüsünün kalkması durumunda, örneğin turist vizesinin dolması, kişinin çalışıyor olması veya KKTC’de oturma izni bulunması durumlarında geçersiz sayılıyor.
YM ‘GEÇERLİDİR’ DİYOR
Diğer yandan ise aynı durumdaki kişiler için Yüksek Mahkeme’nin halen yürürlükte olan, “Birleştirilmiş Yargıtay Hukuk 22/83 ve 54/83 sayılı kararına göre ise yabancı ehliyetlerin geçerliliği konusuna atıfta bulunulurken, bunun belirli şartlara bağlı olduğu belirtiliyor. Karar bu şartı yabancı ehliyetlerin ‘geçerlilik sürelerinin’ bitmiş olmaması şeklinde açıklıyor. Kişinin ziyaretçi statüsünü kaybetmesi Yüksek Mahkeme Kararı’na göre herhangi bir engel teşkil etmiyor.
SİGORTA İÇİN TAMAM
Bu konuda görüş bildiren Sigortalar Birliği Genel Sekreteri İbrahim Kavçın, “Yabancıların üç ay sonunda veya statüsü değişmesi halinde ehliyet alma zorunluluğu, ‘Trafik Usul Ceza Yasası’ tahtında bir mecburiyettir. Kişi bunu yerine getirmezse polis kendisine ceza yazabilir ancak, sigorta maksatları bakımından yabancı ehliyetler de geçerlidir ” diyerek yasalardaki bu uyumsuzluğu doğruluyor.
KİŞİLER MAĞDUR OLUYOR
Genelgeden dolayı, sigorta şirketleri arasındaki uygulamalarda zorluklar yaşandığına işaret eden Kavçın, “mütalaa edilen ve sigorta kapsamı dışında bırakılan sürücülerin”, maddi ve manevi olarak zarar gördüğünü söyledi. Kavçın Üçüncü Şahıs Zorunlu Araç Sigortası’ndan yararlanamayan, “üçüncü” şahısların yönlendirildikleri “Zorunlu Sigortalar Garanti Fonu”na yaptıkları müracaatların ise Yüksek Mahkeme kararı doğrultusunda ret edildiğine ve suçsuz vatandaşların mağdur duruma düştüğüne dikkat çekti.
İbrahim Kavçın, “Örneğin bir kaza olur, kişinin elinde bir TC ehliyeti varsa polis raporu yazarken, KKTC’den ehliyet çıkarma zorunluluğu olduğunu hatırlatarak, kişiyi ehliyetsiz ve dolayısıyla da sigortasız sayıyor” diyerek, bu kişilerin düştüğü zor durumu şöyle özetliyor:
“Böyle bir durumda da kişiler mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla Zorunlu Sigortalar Garanti Fonu’na başvuruyor. Ancak, Yüksek Mahkeme’nin bahsedilen kararı ortada dururken Garanti Fonu’nun zararı karşılaması gayrı yasal olacağı için ödeme yapılamıyor, dolayısıyla da bu statüdeki kişiler mağdur duruma düşüyor.”
YASALAR EHLİYETLERİ İKİYE AYIRDI
“Bazı sigorta şirketleri de Yüksek Mahkeme kararına rağmen polis genelgesinin arkasına gizlenmelik yapamaz” diyen Kavçın, konuya şu cümlelerle açıklık getirdi:
“Yüksek Mahkeme’nin verdiği karara göre, yabancı ehliyet süresinin bitmiş olmaması halinde sigorta maksatları bakımından geçerli bir ehliyettir. Ehliyetin kullanım süresi dolmuşsa, kişi o zaman ehliyetsiz ve sigortasız sayılır.
Bu nedenden ötürü sokaktaki vatandaşın mağduriyet yaşamaması için, kişi ehliyetsizse ve sigortası bundan dolayı geçersizse Zorunlu Sigortalar Garanti Fonu’na müracaat edilebilir.”
İbrahim Kavçın, “Mevcut sigorta sistemimizde sokaktaki suçsuz vatandaşın mağduriyeti söz konusu olamaz. Bir adam 20 yıldır Türkiye’de araba kullanıyorsa buraya geldiğinde üç ay içerisinde ehliyet almadıysa bu durum, araba sürmeye ehil değil demek olamaz” dedi.
Yasal tarafın ehliyetleri ikiye ayırdığına işaret eden Kavçın, “KKTC ehliyetini sınıflandırırken şahıs bir defaya mahsus ehliyet aldıysa öğrenci ehliyeti dâhil sigorta maksatları tarafından geçerli bir ehliyete sahiptir, yabancı ehliyetler de ise sürüş belgesinin ‘geçerlilik süresi’ dolmamışsa, bu belge sigorta maksatları tarafından geçerlidir” dedi.