KKTC ekonomisi ile ilgili güvenebileceğimiz en güncel veriler son zamanlarda sadece iki kaynaktan gelmektedir. Bunlar TC Yardım Heyeti tarafından yayınlanan raporlar ve özerk poziyonda bulunan KKTC Merkez Bankası’nın periodik bültenleridir.
KKTC Merkez Bankası 2013 yılının ilk çeyreğine ait bülteni geçtiğimiz günlerde yayınladı. Bu bültene göre KKTC ekonomisi hakkında bazı ipuçlarına ulaşmamız mümkün...
Merkez Bankası bültenine göre, KKTC ekonomisi hakkında fikir edinebileceğimiz ana başlıklar aşağıdaki gibi ekonomik büyüme, istihdam, dış ticaret açığı, turizm ve bütçe dengesidir.
Büyümede Beklentiler Olumlu
2010 yılından itibaren her yıl artan yurt içi üretimin 2013 yılında da yüzde 3,5 artması beklenmektedir.
İstihdamdaki Değişim Belirsiz
2013 yılının birinci çeyreğinde iş isteğiyle yeni müracaat eden kişi sayısı, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre 180 kiş artarak 1.152 olmuştur. İşsizlikteki 180 kişi artışı tamamen olumsuzluk olarak KKTC ekonomisinin hanesine yazmak haksızlık olur kanısındayım. Şöyle ki, Güney Kıbrıs ekonomisindeki kriz sonucu artan devasa işsizlikten Kıbrıs Türklerinin de olumsuz etkilendiği gerçeği dikkate alındığında dinamik süreç içerisinde sadece 180 kişilik artışı ekonomik olumsuzluk olarak nitelendirmek pek de doğru olmaz.
Dış Ticaret Dengesinde Olumlu Gelişme
İhracatın ithalatı karşılama oranı, 2012 birinci çeyreğinden itibaren ihracat ve ithalatta yaşanan ters yönlü hareketin etkisiyle anlamlı ölçüde yükselmiş görünmektedir. 2012 Mart ayında 5,7 olan bu oran 2012 sonunda 11,2’ye yükselmiş ve 2003 yılı Ekim ayından beri görülen en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Bu durumu tarihi bir başarı olarak adlandırabiliriz.
Turizmde Olumlu Gelişme
2013 yılının Mart ayında 89.615 olan toplam yolcu sayısı, 2012 yılının aynı ayına göre yüzde 8 artmıştır. 2013 yılının ilk çeyreğinde gelen yolcu sayısının 2012 yılının aynı çeyreğine göre artış oranı yüzde 5,3 olmuş ve toplam yolcu sayısı 240.960’a ulaşmıştır.
Bütçe Gelirlerinde Olumlu, Bütçe Giderlerinde İse Olumsuz Gelişme
2013 mali yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla, KKTC bütçe gelir toplamında yüzde 12,95 düşüş, gider toplamında yüzde 4,49 oranında artış olmuştur.
Bütçe gelirlerindeki düşüşü içerik olarak incelediğimiz zaman olumlu değerlendirmemiz gerekiyor. Çünkü, bu dönemde vergi gelirleri ve vergi dışı gelirler sırasıyla % 7,44 ve % 4,55 artarken toplam bütçe gelirlerindeki düşüş alınan bağış yardım ve kredilerdeki % 42,45’lik düşüşten kaynaklanmaktadır. Bu ise bütçe disiplini açısından olumlu karşılanmalıdır.
2013 yılı birinci çeyreği itibarıyla bütçe giderleri toplamı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,49 oranında artış göstermiş ve 647,3 milyon TL’den 676,4 milyon TL’ye ulaşmıştır. Söz konusu dönemlerde, cari transferler, mal ve hizmet alım giderleri ile personel gideri kalemlerinde sırasıyla yüzde -6,98, 79,27 ve 6,25 oranlarında değişim olmuştur. Yani, cari transferler haricinde bütçe gider kalemlerinin hepsinde olumsuz gelişme kaydedilmiştir.
Bütçe giderlerini kontrol etmek açısından çeşitli saiklerle başarısız olduğumuz net olarak anlaşılmaktadır. Bu sorunun idraki ve çözüm yolları T.C ile imzaladığımız ekonomik protokolda eylem planı şeklinde ortaya koyulmuştur. Performans bütçeleme, performans denetimi, şeffalık ve hesap verebilirliğin optimal düzeye getirilmesi bu sorunun çözümünde öngörülen başlıca önlemlerdir.
KKTC EKONOMİSİ HAKKINDA SON YORUM SİZ OKUYUCULARIN..