İzlanda, Britanya’nın kuzeyinde, volkanik sıcak su üfüren termalleri, kışları ile ünlü, küçük bir ülke..

Kıbrıs gibi bir ada.. Ada oluşu dışında, nüfusu da benziyor..
Nüfusu, İstanbul’un birçok mahallesinden daha az.. Topu topu 315 bin kişi yaşıyor..
İzlanda nere, İngiltere nere demeyin..
Minicik İzlanda’nın, ülke olarak iflasın eşiğine gelmesinin dev dalgası, İngiltere’yi öyle bir vurdu ki, altından kalkılır gibi değil..
Bir kere devletleştirilen 3 İzlanda bankasında, 20 milyar sterlin tutarında İngilizlere ait mevduatın yattığı ortaya çıktı..
Ayrıca, İzlanda’ya bağlı krizin etkilediği iş dallarında çalışan 55 bin İngiliz’in işini de silip, süpürebilir bu dalga..
Kıbrıs’ta tüm dünyayı kıskacına alan “ekonomik kriz”in etkisini, daha görmemiş olabilirsiniz. Ne kadar geç gelirse, sizler için o kadar iyi olur..
Ancak, İngiltere, öyle bir haftayı geride bıraktı ki.. Neresini, kimi, hangi bankayı, kurtarma paketinin hangi şartlarını anlatacağımı bilemiyorum. Öyle bir yedi günkü, bizim buralarda artık hayat bir daha eskisi gibi olamaz..
Kısacası, İngiliz hükümeti, 8 dev bankaya acil gereken nakit para yardımı için 50 milyar sterlinlik “kurtarma paketini” açıkladı.. Bunun arkasından 450 milyar sterlin daha geleceğini duyurdu.. Yani 500 milyar sterlinlik bir paket hazırlandı..
Ve ülkede her vergi yükümlüsüne, bu paketle 16 bin sterlinlik borç yüklendi..
Borsamız allak bullak oldu. Kurtarma planına rağmen, ne şirketler, ne kurtarılacak bankaların hisseleri düşüşten alıkonamadı.. Domino etkisi hala en hızlı biçimde İngiliz ekonomisini etkiliyor..
Kurtarma paketi ile biraz rahat nefes alınması beklenirken, şimdi de İzlanda’nın ülke olarak iflasın eşiğine gelmesi, koskoca Britanya’yı sarsıyor..
Nasıl mı ?
Nordik felaketi olarak adlandırılan İzlanda bankalarının top yekun iflas durumuna gelmesi, bu bankaların çok yüksek miktarda borçlanıp, bunu yurt dışına, büyük ölçüde İngiltere’ye yatırmaları..Yatırımlarını burada kullanmaları..
Yani bir yandan, İngiltere’deki belediye, yardım kurumu, vakıf, Scotland Yard’ın da aralarında bulunduğu polis teşkilatlarının toplam 20 milyar sterlini İzlanda bankalarına girmiş..
Bir taraftan da bu paralar, İzlanda şirketlerince , yeniden yatırım olarak İngiltere’ye dönmüş..
İzlanda’daki 3 banka, İngiliz bankalarına göre daha fazla faiz veriyordu..Bu nedenle İngiliz kurumları, vatandaşları tasarruflarını, Nordik bankalara yatırmayı tercih etmişti..
Ve İzlanda’da yatan İngiliz parasının miktarı, kriz patlayana kadar da bilinmiyordu..
Bir buz dağı gibi ucu görünüyor, dibinin derinliği ise meçhuldü..
İzlanda, top yekun iflasın eşiğine gelip, imdat isteyince , paraların miktarı da anlaşıldı.. Ancak iş işten geçmiş .Dile kolay, tam 20 milyar sterlinin akıbeti 2 ülke arasında buz gibi rüzgarlar estirmeye yetmişti..
Evet, Başbakan Gordon Brown, İngiliz şirket, kurum, şahısların parasını geri ödemeyen İzlanda’ya açıkça diplomatik savaş ilan etti ve tüm mallarını dondurduğunu açıkladı.. Böyle bir karar ancak çok ender koşullarda, anti-terör yasasına dayanarak uygulamaya konulabilirdi.. Brown, bir yanda kendi bankalarını kurtarmaya çalışırken, bir tarafta da 3 bankasını devletleştiren, borçlarını ödeyecek durumda olmadığını açıkça ilan eden İzlanda’da yatan 20 milyarı kurtarma peşinde şimdi..
..
Oturduğumuz mahallenin belediyesinden tutun, Londra’nın emniyetinden sorumlu , dünyanın en tanınmış polisi Scotland Yard’a, sayısız yardım kurumu, Charity’e kadar birçok kurumun, özel şahsın milyarca sterlini, buzullar altındaki ülkenin bankalarında buharlaştı adeta..
İzlandalı Baugur adlı dev grup, Britanya’da “High Street”in, yani ticaret yapılan caddelerdeki zincir mağazaların, dükkan, işyerlerinin büyük bölümünün de hissedarı.. Buralarda çalışanların sayısı 55 bin.. Ekonomi içindeki büyüklükleri ise yıllık 5 milyar sterlinlik satış.
Hangi isimler mi var ? Dünyanın en tanınmış oyuncak mağazalarından , Regent Street üzerindeki Hamleys..
Ünlü mücevherci Goldsmiths..
House of Fraser mağazaları.. Bu mağazaya Türkiye’den üretim yapan tekstil firmaları, krizde dolaylı olarak olumsuz etkilenebilir..
Buzlu gıda maddeleri satan Iceland.. Türkiye’den buraya buzlu yiyecek-içecek gönderiliyorsa, onların da işi zorlaşabilir..
Baugur, West Ham’in de en büyük hissedarlarından.. Ve gelen haberler üzerine, West Ham yöneticileri yapmayı planladığı sezon içi futbol transferini şimdilik durdurdu..Kulübün geleceği şimdilik İzlanda’dan gelecek haberlere bağlı..
Sadece tekstil, oyuncakçı, futbol kulübu değil, İngiltere’deki yerel belediyeler de İzlanda bankaları yüzünden krizde..Eğer paralar geri ödenemezse, parasını kaybeden belediyelerin , “council tax” yani belediye vergisini 25 yıl boyunca artırması bekleniyor..
Yani sonunda, olan yine bize, vergi yükümlülerine olacak..
İzlanda’yı , Rusların kurtarması bekleniyor. Borçlarını ödeyecekler. Ancak neyin karşılığında,merak konusu. İzlanda Avrupa Birliğine üye değil..NATO’nun üyesi. Rusların, borçlara karşılık bu küçük ülkeyi NATO’dan çıkartacağı söylentileri yaygın.
Zengin Rus , Araplar, Çinliler, kısacası Doğu coğrafyasının parası, şimdiden tüm dünyayı etkilemeye , şekillendirmeye başladı..
Küreselleşme işte böyle bir şey.. Mini mini İzlanda , boyundan büyük işler açmaya başladı bile..