KKTC Merkez Bankası tarafından yayınlanan 2013 3. Çeyrek Bültenine göre, Bankacılık sektörünün keyfinin yerinde olduğunu bir önceki yazımda vurgulamıştım. Ancak, öncelikle ifade etmek isterim ki; bu yaklaşım sektöre yönelik olumsuzluk içermemektedir. Aksine, ülkenin selameti açısından bankacılık ve finans sektörünün keyfinin yerinde olması gerekir. Zira, bankacılık ve finans sektörü temel fonksiyonu itibari ile ekonominin kalbi durumundadır.
Bankacılık ve finans sektörü, üretim, büyüme ve istihdam için gerekli kaynakları yaratmak için fon fazlası olanlardan fon açığı olanlara aracılık yapan kurumların bütünüdür. Bu aracılık fonksiyonunun etkinliği ekonomik kalkınma ile doğrudan ilişkilidir. Bunun yanında diğer sektörlerin ihtiyaç duyduğu nakit ihtiyacı bankacılık sektörü üzerinden temin edilmektedir. Bu açıdan, bankacılık ve finans sektöründe doğabilecek herhangi bir kriz ve panik diğer sektörleri ve nihayetde ekonomiyi olumsuz etkilemektedir. Dolayısıyla, bankacılık ve finans sektörü tümülkelerde (sağ-sol farketmez) sıkı bir şekilde denetlenmekte, gözetlenmekte ve düzenlenmektedir.
KKTC Merkez Bankası bültenine göre keyfi yerinde olan bankacılık sektörünün durumu toplumda güveni artırıcı niteliktedir. Bu çerçevede, KKTC Bankacılık sektörünün performansı aşağıdaki başlıklar halinde incelenebilir:
EKONOMİNİN SEKTÖRE OLAN HASSASİYETİ ARTMIŞTIR –FİNANSAL DERİNLEŞME
Finansal derinleşme olarak adlandırılan ekonomik büyüklüğe göre sektörün önemi giderek artmaktadır. Bankacılık sektörü toplam aktiflerinin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYH) oranı 2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 152,1’den yüzde 163,3’e yükselmiştir.
FİNANSAL ARACILIK FONKSİYONU ARTMIŞTIR
Mevduatların krediye dönüşüm oranı 2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 70.94’den yüzde 73.15’e yükselmiştir.
ALACAKLARI TAHSİLDE BAŞARI ARTMIŞTIR
Bankaların alacaklarını tahsilde başarılarının arttığını gösterecek şekilde Tahsili Gecikmiş Alacakların Brüt Kredilere oranı 2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 7.55’den yüzde 6.59’a gerilemiştir.
FİNANSAL KALDIRAÇ ORANI ARTMIŞTIR.
Bankaların artan kâr iştahına paralel toplam yabancı kaynakların toplam özkaynaklara (Finansal Kaldıraç) oranı 2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 7.83’den yüzde 8.5’ye yükselmiştir.
SEKTÖRDE REKABET ORTAMI İYİLEŞMİŞTİR
Bankacılık sektöründeki yoğunlaşma oranı rekabet ortamını iyileştirecek şekilde azalmaktadır. Şöyle ki, ilk beş bankanın sektör aktifleri içindeki payı 2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 55.14’den yüzde 54.52’ye gerilemiştir.
SEKTÖR İSTİHDAMI ARTMIŞTIR
Bankacılık sektöründe istihdam edilen personel sayısı2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 2653 kişiden 2841’e yükselmiştir.
BANKA KREDİLERİ İLE VATANDAŞIN BORÇLARI ARTIYOR
İlgili dönemde bankaların kullandırdığı özellikle işletme, tüketici ve kredi kartı kredilerinde önemli artışlar gerçekleşmiştir. Bu durum bankaların lehine sonuçlanırken vatandaşın mali gücünü kötüleştirir şekilde daha borçlu hale geldiklerini göstermektedir.Şöyle ki, 2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre kredilerin değişimi aşağıdaki gibidir:
EYLÜL 2012
(MİLYON TL) EYLÜL 2013
(MİLYON TL) DEĞİŞİM (%)
İŞLETME KREDİSİ 2945.5 3501.6 19
TÜKETİCİ KREDİSİ 1998.8 2436.4 22
KREDİ KARTI 188.2 210.2 12
TOPLAM KREDİ 5703.1 7186.9 26
Tablodan da görüldüğü gibi toplam kredilerde artış yüzde 26 olarak gerçekleşirken bir yıllık dönemde işletme, tüketici ve kredi kartı borçlarındaki artış sırasıyla yüzde 19, yüzde 22 ve yüzde 12 olarak gerçekleşmiştir.
SEKTÖR KÂRI VE ÖZKAYNAKLARI ARTMIŞTIR
Sektör temsilcilerinin keyfini artıracak şekilde2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre sektör kârı 148.6 milyon TL’den 167.6 milyon TL’ye yükselmiştir. Buna paralel olarak sektör dayanıklılığını ve krizlere karşı direncini artıracak şekilde sektör toplam özkaynağı2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1,175.6 milyon TL’den 1,310.4 milyon TL’ye yükselmiştir. Ayrıca, bankaların kârlılığı göreceli olarak da artmıştır. 2013 yılı 3. Çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre sektörün aktif kârlılığı 1.56’dan 1.67’ye yükselirken; özkaynak kârlılığı 13.85’den 15.22’ye yükselmiştir.
BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN MEVCUT BAŞARISINI KUTLARKENTÜRK ŞAİRİHASAN HÜSEYİN KORKMAZGİL’İN “ÖYLE BİR YERDEYİM Kİ” ŞİİRİNDEN AŞAĞIDAKİ SÖZLER BİRDEN AKLIMA GELDİ:
“YAPRAK DÖKER BİR YANIMIZ. BİR YANIMIZ BAHAR BAHÇE”
