Geçtiğimiz hafta katıldığı bir TV programında2. Cumhurbaşkanı Talat’ın bir ifadesi beni bu makaleyi yazmaya sevketti. Şöyle ki, Talat“Eroğlu çözümü sağlarsa aday olmam” ifadesinde bulunmuştur. Burada, Talat esasen Kıbrıs sorununun çözümünü misyon ettiğine vurgu yapmaktadır. Ancak, başka açıdan da bakıldığında devlet başkanı olarak asli görevlerin dikkate alınmadığı veya gerekli önemin verilmediği anlamı çıkabilmektedir. Zira, gerçek anlamda bir Cumhurbaşkanının ne kadar önemli olduğunu Türkiye Cumhuriyeti’nin bugünkü durumuna bakmakla daha iyi anlayabiliriz.
Tamamen bağımsız ve yansız bir Cumhurbaşkanı hükümetin de yer aldığı devlet mekanizmasında olası krizleri önlemede en önemli rolü oynamaktadır. Bu şekilde, devletin yürütme, yargı, her türlü denetim ve tüm anayasal kurumlar arasında ahengi sağlama ve devlet hizmetlerinin kesintisiz ve düzenli yürütülmesinde Cumhurbaşkanı en önemli aktör durumundadır. Bunu yanında, hükümetin siyaseten ve popülistçe alınabilecek kararları (yasalar) karşısında adeta bir emniyet supabı görevi de görmektedir. Böylesi bir makam ayrıca ekonomik istikrar için de gereklidir. Şöyle ki, bir yandan devlet istikrarını sağlarken öte yandan devlet hizmetlerinin verimlilik ve etkinliğine nezaret ederekülke ekonomisine sonsuz katkı sağlamaktadır.
Her ne kadar KKTC’nin mevcut durumu Kıbrıs sorununun çözümünü gerekli kılsa dahi Cumhurbaşkanlığını sadece Kıbrıs sorununa çözüm misyonu ile sınırlamak sizleri cumhurbaşkanı olarak seçecek halka, KKTC Devlet olgusuna ve Cumhurbaşkanlığı makamına karşı olumlu bir tavır olarak karşılanmayacaktır. Kaldı ki, 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’nin akıbeti incelendiğinde önemli olanın kağıt üzerinde federal bir çözüme imza atmak değil bu çözümü sürdürülebilir kılmak olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, çözüme imza atmaktan ziyade Kıbrıs Türk halkının ihtiyaç duyacağı esas liderlik bu çözümü kalıcı kılacak temelleri atabilmektir.
Bu arada, KKTC Anayasasının 102. maddesine göre Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini aşağıdaki gibi hatırlatmakta yarar görüyorum:
• Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla, Devletin ve toplumun birliğini ve bütünlüğünü temsil eder.
• Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Anayasasına saygıyı, kamu işlerinin kesintisiz ve düzenle yürütülmesini ve Devletin devamlılığını sağlar.
• Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Meclisi adına Cumhuriyet Silahlı Kuvvetleri Başkomutanlığını temsil eder.
• Cumhurbaşkanı, bu Anayasa ve yasalarla kendisine verilen diğer yetkileri kullanır ve görevlerini tarafsız olarak yerine getirir