Econ. Hüseyin İlker Erçen

Ülkemizin siyasi ve ekonomik koşullarından dolayı gereğinden fazla önem kazanan ve her hareketi direkt olarak ekonomimizi etkileyen döviz kurlarındaki artış gerek yatırımcılarımıza, gerekse halkımıza zor günler yaşatmayı sürdürüyor.
Haftanın ilk gününde 0,76% lık bir artışla 2,28 seviyesini gören Dolar/TL kuru, Şubat ayından buyana en yüksek seviyesine ulaştı. Eylül ayinin ilk günlerinden buyana Dolar/TL 6% nın üzerinde değer kazandı.
Peki, son 1 ayda Doların küresel bir yükseliş trendine girme nedeni ne?
Fed Başkanı Janet Yellen, faiz oranının 2015 yılının ortalarına doğru gelişen ekonomi ile yükseltileceğini belirtmişti. Yaklaşık 2 hafta önce ortaya çıkan Fed’in erken faiz artırımına gideceği yönündeki spekülasyonlar, borsaların sert dalgalanmasına ve Dolar’ın değer kazanmasına neden oldu.
Öte yandan, ekonomik toparlanmanın bir türlü sağlanamadığı Avrupa’da bu hafta açıklanacak olan enflasyon, büyüme ve issizlik verileri gibi önemli makroekonomik göstergelerin, Avrupa Merkez Bankası’nın parasal genişlemeye gideceğine dair sinyaller vermekte.
Fed’in para politikasını sıkılaştırmakta olduğu bir dönemde Avrupa Merkez Bankası’nın parasal genişlemeye gideceği sinyalleri vermesinin ardından Euro/Dolar paritesi 22 ayin en düşük seviyesine geriledi.
AMB’nın aksine, ABD’nin bu hafta açıklanması beklenen makroekonomik göstergelerin öngörülen rakamların üzerinde olması bekleniyor. Cuma günü açıklanacak istihdam verisi, hafta içerisinde açıklanacak Wall Street tüketici harcamaları, enflasyon trendleri ve otomobil satışları verilerine ek olarak yatırımcıların gelişen piyasalardaki yatırımlarını azaltarak, ABD ekonomisine dönmelerine ve Dolar’ın yukarı yönlü hareketine neden olmakta.
Pozitif veriler ve artan yatırımların etkisiyle düşüşünün devamı beklenen 6,1% seviyesindeki issizlik oranı etkisinde tüketici harcamalarının da artması bekleniyor. İsçilerini tutabilmek veya daha fazla işçi alabilmek için işverenlerin maaşları artırma ihtimali göz önünde bulundurulursa, gayrisafi yurtiçi hâsılayı artırarak Dolar kurunda ralli yaşanmasına neden olması muhtemel.
ABD ekonomisindeki genişlemenin yanı sıra, uluslararası kredi değerlendirme kurulusu Fitch’in Cuma günü açıklayacak olduğu Türkiye raporunda, bazı siyasilerle aralarında yaşanan sürtüşmelerden dolayı Türkiye ekonomisi için görünümü “durağan’dan” “negatif’e” çekebileceği söylentiler arasında.
Türkiye’nin notunun gerilemesi durumunda, Türk Lirası değer kaybetmiş ve değeri zaten artmakta olan Dolar, değer kaybeden Türk Lirası karsısında yükselişinin devamını getirmiş olacak.