Bilindiği gibi geçtiğimiz günlerde Bakanlar Kurulu KIB-TEK’ten gelen öneri doğrultusunda elektrik tarifelerini yeniden belirledi/onayladı. Şöyle ki, Bakanlar Kurulu’nun kararına göre ilk 250 kws’ye kadar konut tarifesi yüzde 2 indirimle 45 kuruştan 44 kuruşa; 250-500 kws arası konut tarifesi yüzde 12.7 indirimle 55 kuruştan 48 kuruşa; 501-750 kws arası konut tarifesi yüzde 22,4 indirimle 67 kuruştan 52 kuruşa ve 751 kws üzeri konut tarifesi yüzde 35,7 indirimle 84 kuruştan 54 kuruşa düştü.
YENİ ELEKTRİK TARİFELERİNİ DUYGUSAL ZEKÂ İLE Mİ? YOKSA EKONOMİK ZEKÂ İLE Mİ DEĞERLENDİRMELİYİZ?
Yeni fiyat tarifesini değerlendirirken duygusal zekâ ile yaklaşılabileceği gibi ekonomik zekâ yolunu da seçebiliriz. Yani, akaryakıt fiyatları gibi başta konut tarifeleri olmak üzere en az % 50 indirim yapılması gerekir şeklindeki gibiifadeler ile popülist ve demagojik yol seçilebilir. Ancak, bir bilim adamı olarak her alanda sürdürülebilir yapıyı savunurken elektrik fiyatlandırmasında bugüne kadar olan çarpık yapıyı savunmayı tercih etmemi kimse beklemesin. KIB-TEK’i bugünlere getiren olguların başında üretim maliyetinin oldukça altında tarifelerin belirlenmesi idi. Şöyle ki, üretim maliyeti 60 krş/ kws’den fazla iken 45 krş/kws tarifesi uygulamak elbette bu kurumu sürdürülebilir kılamazdı.
EL-SEN Başkanı Çağlayan Cesurer’den aldığım bilgiye göre; 16 Ocak 2015 tarihi itibari ile KKTC elektrik üretim maliyeti 45 Krş/kws olmuştur. Bu tespit karşısında konut tarifelerini sadece bir kuruş düşürmek oy verenlerce pek hoş karşılanmayabilir, ancak kurumun sürdürülebilirliğini sağlamak açısından tartışmasız isabetli bir karar olmuştur. Buna ilaveten daha yüksek tüketim aralıklarında daha yüksek oranda indirime gidilmesi rekabet edebilirlikte zorluk çeken reel sektör açısından olumlu bir adım olarak karşılanabilir.
KKTC’DE ELEKTRİK KONUT TARİFELERİ DİKKATE ALINDIĞINDA ACABA TEVATÜRE EDİLDİĞİ GİBİ DÜNYANIN EN PAHALI ELEKTRİĞİNİ Mİ KULLANIYORUZ?
Bu soruyu yanıtlamak için başta Avrupa Birliği (AB) ülkeleri olmak üzere fiyat tarifelerine bakmamız gerekiyor. Tabloda AB ortalaması da dahil olmak üzere Güney Kıbrıs ve Türkiye’deki elektrik konut tarifeleri hem Euro hem de Türk Lirası (TL) olarak yer almaktadır. TL bazında konut tarifeleri 16 Ocak 2015 tarihi itibari ile KKTC Merkez bankası döviz alış kuru olan 2,67370 TL= 1 EURO esas alınarak hesaplanmıştır. Kurdaki değişiklikler ve ülkelerin münferit kararlarından dolayı tarifelerin mutlak olmaktan ziyade göreceli açıdan mukayese zemini olarak kabul edilmesi daha doğru olacaktır.
AB Ülkeleri, Türkiye ve GKRY’ndeElektrikKonut Tarifeleri (2014)
KonutTarifesi (Eurocent/kws) KonutTarifesi
(TL/kws)
AvrupaBirliği(28 Ülke) 0,205 0,55
Türkiye 0,119 0,32
GKRY 0,229 0,61
Belçika 0,210 0,56
Bulgaristan 0,083 0,22
ÇekCumhuriyeti 0,128 0,34
Danimarka 0,304 0,81
Almanya 0,298 0,80
Estonya 0,131 0,35
İrlanda 0,241 0,64
Yunanistan 0,177 0,47
İspanya 0,225 0,60
Fransa 0,159 0,43
Hırvatistan 0,131 0,35
İtalya 0,245 0,66
Litvanya 0,137 0,37
Letonya 0,133 0,36
Lüksemburg 0,174 0,47
Macaristan 0,120 0,32
Malta 0,168 0,45
Hollanda 0,182 0,49
Avusturya 0,202 0,54
Polanya 0,142 0,38
Portekiz 0,218 0,58
Romanya 0,129 0,34
Slovenya 0,163 0,44
Finlandiya 0,156 0,42
İsveç 0,197 0,53
BirleşikKralık 0,192 0,51
Norveç 0,165 0,44
Bosna-Hersek 0,079 0,21
Slovakya 0,151 0,40

Kaynak: EUROSTAT, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/File:Half-yearly_electricity_and_gas_prices_2014s1.png, Erişim Tarihi: 16.01.2015; http://www.kktcmerkezbankasi.org/kur/gunluk.xml

Şekilde AB Ülkeleri, Türkiye ve GKRY’ndeElektrikKonut Tarifeleri TL/kws bazında en yüksekten düşüğe doğru sıralanmaktadır. Buna göre en düşük konut tarifesi uygulayan ülke 21 kuruş ile Bosna-Hersek gelmektedir. Türkiye ise 32 kuruş ile özellikle Avrupa Ülkeleri arasında en düşük tarifeye sahip üçüncü ülke durumundadır. AB ortalaması ise 55 kuruştur. KKTC’de konut tarifesi ise 44 kuruş ile AB ortalamasının altındadır. Danimarka, Almanya ve İtalya gibi ülkelerde sırasıyla 81, 80 ve 66 kuruş ile en pahalı tarifeler uygulanmaktadır. Bu durumda, KKTC’de uygulanan konut tarifesi en pahalı tarife uygulayan ülkelerin yaklaşık yarısı kadardır.



































SON SÖZ: HOŞGÖRÜ, YAPILAN HER ŞEYİN KOLAYCA KABUL EDİLİP ONAYLANMASI DEĞİLDİR. HOŞGÖRÜ, BAŞKALARININ GÖRÜŞLERİNİ ANLAMA YETENEĞİ VE ACI BİR DUYGU BESLEMEDEN, ANLAYIŞLI BİR TARTIŞMA İSTEĞİDİR. (MACİNTOSH)