Şiir, genelde sanatın bir parçası.
Şiirleri yazan şairler, değişik konuları işler.
Sosyal konular.
Aşk konuları.
İdarecileri eleştirmek.
Yani hicvetmek.
Hiciv, sadece siyasi olarak kullanılmaz.
Halk arasında da, hicvetmek Türk sanatının bir parçası haline gelmiştir.
Şiir, insanlık tarihi ile ayni yaşta.
Bu gün, şiir sanatında, hicvi ele alarak, onu işlemeye çalışacağız.
Hiciv, Osmanlıda gelişmiş bir eleştiri metodudur.
Demokrasinin olmadığı ülkelerde, bu tür eleştiri türleri gelişir ve sıkça görülür.
Osmanlı Padişahlarının, dizginlenmemeleri karşısında, zamanın padişahını eleştiren, Şair Nef-i Siham’ ın Kaza şiirinde, padişah için yazdıklarından, bazı alıntılar yapıyoruz:
Ne güne kaldı, medet Devleti Aliyi Osman.
Hey yazık, hey ne musibet, bu ne matem a köpek.

Sattınız, iki soysuz bir olup Hanlığı
Kimseyi istemediniz bu işe, mahrem a köpek.

Hiç Hanlık satılır mı, ey edepsiz hain
Tutalım, olmamış ol fitne muazzam a köpek.

Böyle kalır mı, soysuzlar elinde Devlet
Ne oldu ya gatret-i şahanşah –i azam a köpek.
Nef-i’nin zamanın padişahını hicveden şiirinden aldığımız beyitlerle, şairin padişahı korkusuzca eleştirmesini gösteren diziler.
Ayni şekilde, zamanın idaresini eleştiren, Şair Tevfik Fikret’ten de bir iki alıntı.
Şairin Han-ı Yağma şiirinden:
Bu sofracık efendiler, ki iltikama muntazır
Huzurunuzda titriyor, şu milletin hayatıdır;
Şu milletin ki mustarip, şu milletin ki muhtazır !
Fakat sakın çekinmeyin, yiyin, yutun hapır hapır …

Yiyin efendiler yiyin; bu han-ı iştaha sizin.
Doyuncaya, tıksırınca, patlayıncaya kadar yiyin.

Tabii, bu hiciv şairlerinden biri olan Namık Kemal’i es geçmek mümkün mü ?
Ne utanmaz Köpekleriz şiirinden:

Edepsizlikte tekleriz.
Kimi görsek etekleriz.
Haktan da yardım bekleriz
Ne utanmaz köpekleriz.

Vatanın girdik kanına
Leke getirdik şanına.
Cümlemizin bok canına
Ne utanmaz köpekleriz

Yukarıdakiler, Cumhuriyet öncesi şairleri.
Cumhuriyette de, Hiciv üslup olarak yazıldı çizildi.
Cumhuriyet hicivcilerinin üstadı:
Neyzen Tevfik.
Bir de onun hicivle olan üslubuna bakalım.
Atatürk’e dil uzatanlara, Dürzi şiiriyle verdiği yanıta bir bakalım.

… Esir iken mümkün müdür ibadet.
Yatıp kalkıp Atatürk’e dua et.
Senin gibi dürzülerin yüzünden,
Dininden de soğuyacak bu millet
İşgaldeki hali sakın unutma
Atatürk’e dil uzatma sebepsiz.
Sen anandan yine çıkardın amma,
Baban kimdi bilemezdin şerefsiz …