MÜTEKABİLİYET, KARŞILIKLI OLMA DURUMU anlamına gelen bir kelime ve diplomatik bir terim.
Devletlerarası ilişkilerde maruz kalınan davranışa aynı şekilde karşılık verme prensibini tanımlar.
'Mütekabiliyet esası' şeklinde kullanılan terime örnek olarak vize uygulamaları gösterilebilir. Vize uygulamasındaki mütekabiliyete göre hükümetler, sadece kendi vatandaşlarına vize uygulayan devletlerin vatandaşlarına vize uygular.
Diğer örnekler, gümrükler, yabancılara tanınan telif hakları veya resmi tanıma olarak gösterilebilir.
Mütekabiliyet ;
1. Karşılıklı olma durumu.
2. Karşılıklılık
3. Karşılıklı oluş
4. (İngilizce) Reciprocity.
Türetilmiş Kelimeler
Mütekabiliyet esası, mütekabiliyet esası üzerine, mütekabiliyet prensibi, müta, müta nikahı, mütaassıb, mütabaat, mütabi, mütekabiliyet esası üzerine, mütekabiliyet esası, karşılıklılık kuralı…
1. İki devlet arasında yapılan anlaşma, ticari mübadele usulü
2. Karşılıklı münasebet.
3. Karşılıklı olma, karşılıklılık, karşıtlık
DIŞ İLİŞKİLERDE MÜTEKABİLİYET NE DEMEK?
Arapça kökenli bir kelime. Karşılıklı olma durumu, karşılıklılık gibi anlamlara gelir. Örneğin ülkelerin 'mütekabiliyet esasına göre birbirine bazı ödünler vermeleri gibi.
Buna göre, iki ülke yaptıkları anlaşmalarda, karşılıklı olmak kaydıyla, birbirlerine gümrük tarifelerinin indirimi, suçluların iadesi, vatandaşların çalışma hakkı, ülkeye girişlerde vize aramama, vs. gibi konularda ayrıcalıklar tanırlar.
Mütekabiliyet esası özel şirketler arası ilişkilerde de geçerli olur.
Uluslararası ilişkilerde, özellikle ticari alanda, iki şirketin karşılıklı olarak birbirlerine tarife indirimi şeklinde ödünler vermeleri, başkalarını bu fırsattan yararlandırmamaları, dünya ticaretini kısıtlayıcı bir uygulama olarak değerlendirilebilir (En çok Kayırılmış Ülke Kuralı).
1.Uluslararası ilişkilerde karşılıklılık esası
2.Uluslararası ilişkilerde bir devletin, başka bir devletin vatandaşlarına uyguladığı hukuki veya fiili bir davranış biçimine karşılık, diğer devletin de aynı şekilde davranmasıdır.
3.HALK ARASINDA 'SAY BENİ SAYAYIM SENİ ' olarak bilinen prensip.
4.Karşılıklılık esası, ekseriya devletler arası ilişkilerde kullanılır.
5.Dar anlamda, 'misilleme' ya da 'kısasa kısas' olarak da tanımlanabilir, ancak bunlar, sözcüğün sadece negatif yönünü betimler oysa 'değer verdiğin ölçüde değer kazanırsın' veya 'sevdiğin kadar sevilirsin' gibi pozitif tarafı da vardır.
KARŞILIKLILIKTIR. EVRENDE VE HAYATTAKİ GEÇERLİ KURALDIR.
Mütekabiliyet, karşılıklı olma durumu anlamına gelen bir kelime ve diplomatik bir terim. Devletler arası ilişkilerde maruz kalınan davranışa aynı şekilde karşılık verme prensibini tanımlar.