Müzakere masasında iki taraf anlaşamayacaklarını itiraf etmeye yavaş yavaş başladı. Bunun sinyalini Sayın Akıncı “ artık aynı şeyler tekrar ettiklerinden bahsederek, BM` nin daha aktif bir rol üstlenmesini ifade etmeye başladı. Rum tarafı ucu açık müzakerelerin devamını istediğinden dolayı Kıbrıs Rum basını bunu Turk tarafi BM hakemligi istiyor seklinde algıladi!
Oysa Ortak açıklmada da ifade edildiği üzere iki tarafta bu sürecin Kıbrıslı süreç olduğunu ve BM’nin hakemliğinin kabul edilmediğini deklare ettiler. Belki de ortak açıklamadaki bu sarih ifade yumuşatılmaya çalışılacak.
Cumhurbaşkanımızın atıfta bulunduğu BM’nin daha aktıf rolü nasıl olabilir?
Müzakere tekniği açısından çesitli yöntemler var;
Örneğin Mekik Dıplomasisi; BM uzmanlarinin tarafların onerilerini birbirlerine taşıyarak ve her iki tarafı da ikna etmeye calıstıkları metod. Diğer bir ifadeyle belli bir dönem getir götür işi!
Bir diğeri Köpru Kurucu öneri sunulması; Her iki tarafın pozyonunu yakınlaştırmak adına BM nin direk alternatif öneriler sunması yöntemidir. BM bunu yaparken diğer ülkelerden örnek yonetım modellerını dikkate alarak onerilerini yapmaktaydı.
Her iki yöntem de daha önce her üç Cumhurbaşkanı döneminde de denenmiş yöntemlerdi. Bu öneriler tavsiye nıteliğinde olduğundan bağlaycılığı bulunmamakta ve bu yontemlerle de maalesef herhangi br yol katedilemedi!
Hakemlık demek alternatıf onerıler getirilirken bu önerileri tarafların reddedemesi demektir. BM bunu yaparken kendine göre bir denge mutlaka sağlamak zorunda. Lakin denge denilen konu bile iki tarafı da memnun etmeyecektir. Örneğin Yönetim başlığı altında dönüşümlü başkanlığı alsanız, diğer bir başlık olan mülkiyet başlığı altında BM; Kıbrıs Türk idaresine kalacak olan topraklarda Kıbrıslı Rumların topraklarının üçte birinin mülkiyetini geri alma hakkı vardır düzenlemesi getirse, kimse birşey diyemeyecek! Hakemlik işte budur, alırken vermek.
Tıpkı Annan planında olduğu gıbı. Son aşamada boşlukları BM doldurmuştu ve kimse de buna itiraz edememişti.
Hakemliğe Kıbrıs Rum tarafından ciddi bir direnme var. Zira bu yontemle olusan Annan planına onlar hayır demisti. Aslında bu yöntemle referandum aşamasına gelinebilmişti!
Türk tarafından ise henüz bu konu lle ilgili derin tartısmalar yok. Eide ise son açıklamasında BM’nin hakemliğinden bahsetti.
İlla ki ve nasıl olursa olsun çözüm isteyenler bilsin ki, bu Adada BM”nin hakemliği olmadan çözüm artık pek mümkün gözükmüyor. Ya da BM hakemliği değil de yargıçlığa soyunsun ve iki tarafın da hür iradesi ile bu adada federal bir çözüm olamayacağını ilan etsin ve yargıç tokmağını masaya vursun! Belki de bu yöntem her iki halkı da daha az acıtacak ve meseleye son noktayı koyacak.