Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Binali Yıldırım’ın Yunanistan Başbakanı Çipras ile yaptığı görüşmenin ardından söylediği “Ömür biter yol bitmez. Her zaman gitmek isterseniz, gidecek yol mutlaka bulunur” sözleri, Crans-Montana’nın son olmadığı algısını yarattı.
Atina’da yapılan açıklamalar, “Crans-Montana’da çözüldü, çözüldü. Çözülmedi herkes kendi yoluna” argümanının çok da geçerli olmadığı işaretini verdi.
Adadan Dış Bakış’ta dün konuğum olan Yeniden Doğuş Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Erhan Arıklı’ya, “50 yıllık müzakere tarihinde sona mı geldik. İsviçre’de bu kez sonuç çıkmazsa Ankara B Planı’nı mı hayata geçirecek” diye sordum.
Cevabı çok önemliydi, çünkü Arıklı, Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu “Çözüm olmazsa B Planımız var” açıklamasını yapmadan üç ay önce “Ankara’dan ciddi duyumlarım var.Türkiye B planı hazırlıyor” diyen bir siyasetçiydi.
Fakat Prof. Arıklı bu kez farklı düşünüyordu.
“Crans-Montana’da her şey bitmez. Müzakerelere bir virgül konabilir. İki taraf büyük ihtimalle özellikle garantiler konusunda anlaşamayacak. Masadan kalkacaklar. Ama Birleşmiş Milletler’in zoruyla bir açıklama yapılacak. Görüşmeler bir başka bahara ertelenecek. O tarih de 2018 Nisan ayında Güney’de yapılacak seçim sonrasıdır. Muhtemelen yeniden seçilecek Anastasiadis ile görüşmeler o tarihten sonra devam eder” diyen Arıklı, neden görüş değiştirdiğini şöyle açıkladı:
“Ben bu zirveden çözüm çıkmazsa Türkiye’nin ciddi şekilde B Planı’nı uygulamaya koyacağını düşünüyordum. Ama Suriye ve Katar’daki gelişmeler, dış politikada Türkiye’nin elinin çok zayıflattı. Türkiye’nin bu aşamada Kıbrıs’ı çok da fazla gündemde tutacağını sanmıyorum. Türkiye’nin zamana ihtiyacı var. Dış politikada yaşadığı girdaptan kurtulmaya çabalıyor. Sayın Binali Yıldırım’ın ‘ömür biter, yol bitmez’ söylemiyle ifade ettiği açıklama da bu yöndedir. Atina’da bu yönde karar alındığını düşünüyorum. Anlaşamıyorsak bu işi zamana yayalım, anlayışının kabul gördüğünü düşünüyorum…”
Arıklı’ya göre ne bizim, ne de Güney’in Crans-Montana’da “bu iş bitmiştir, herkes kendi yoluna” deme şansı yok. Mutlaka bir ortak açıklama yapılacak. O ortak açıklamaya imza atmayan devlet de bunun ceremesini çekecek.
Arıklı’nın sözlerinden hemen sonra dün ajanslara düşen Birleşmiş Milletler (Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nın sözleri daha anlamlı hale geldi.
Eide, Kıbrıs müzakerelerinde 28 Haziran'da düzenlenecek yeni konferansın haftalarca sürebileceğini söylüyordu.
Rum basınında da yer alan “Kadife ayrılık” dahil birçok öngörünün olduğu Crans-Montana zirvesine yönelik benim de tahminlerim Prof. Erhan Arıklı ile örtüşüyor.
28 Haziran’da başlayacak görüşme çok uzun sürebilir. Müzakerelere bir virgül de konsa, kimse bu işi kestirip atmaya cesaret edemez. Bırakın dünyayı Türkiye’nin bile dış politikada önceliği Kıbrıs meselesi değilken, bu kararın alınması bana da zor görünüyor.
O yüzden Kıbrıs meselesinde Türkiye Başbakanı Binali Yıldırım’ın da dediği gibi, ömür biter, yol bitmez…