2016 yılının Nisan ayıydı.
“Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasa'sı, Meclis’te temsil edilen tüm partiler tarafından onay görmüş ve oybirliği ile geçmişti.
O günden bugüne, yeni seçim yasası ile ilgili uygulamada birtakım sıkıntıların olacağı konuşulur oldu.
Bugünlerde seçim yasası, Cumhuriyet Meclisi Hukuk, Siyasi İşler ve Dış ilişkiler Komitesinde yeniden görüşülmeye başkandı.
Yasanın özüne değil, yanlış anlamalara neden olan, teknik konularda değişikliğe gidilecektir şeklinde açıklama yapılıyor.
Cumhuriyet Meclisi tatilde olmasına rağmen Komiteler çalışıyor.
***
Son genel seçimde, tüm siyasi partilerin halka dönük birtakım sözleri vardı.
Bu sözlerin bir tanesi de bu seçim yasanın değiştirilmesiydi.
Neden?
Seçilene karşı, güven erozyonu yaşanıyordu çünkü.
Toplum seçilen milletvekillerinden arzu ettiği gibi bir hizmet alamıyordu.
Yaşanan sorunlara çare olaraksa yasal değişikliklerini talep ediliyordu.
***
Peki bu yasa neyi getiriyor?
‘Kuzey Kıbrıs’ın tümü tek seçim bölgesi’ oluyor deniyor.
Aslında tam da öyle olmamasına rağmen ‘kısmen doğru’.
***
Bu kadar büyük pusulayı basacak matbaa yok
Pusulalar için ‘’Çarşaf liste’’ deniyor.
Kısmen doğru da olsa bu;
‘’İki ayrı pusula’’ hazırlanabilir pekala çözüm olarak.
***
İlk kez kimin milletvekili olacağına ülkenin 175,000 seçmeni karar verecek.
Mesela Lefkoşa’dan 16 milletvekili parlamentoya girebiliyorsa (bu kota kalacak) ama hangi 16 milletvekilinin parlamentoya gireceğine tüm ülke insanı birlikte karar verecek
Milletvekilinin sadece kendi bölgesinde çalışarak seçilmeyi garantilemesi ise artık tarihe karıştı.
Artık seçilme gailesi olan kişi, sadece aday olduğu bölgenin sıkıntılarıyla değil, tüm bölgelerin ihtiyaçlarıyla ilgilenmek durumunda kalacak.
Çünkü ülke genelinin tümünden onay almasına ihtiyacı olacak.
***
Karma oy. (Bir partiye mühür vermeden)
Karma oy, en az iki siyasal parti adayları arasında ve/veya en az bir siyasi partinin adayları ile bağımsız adaylar arasında kullanılır.
Oyunuzu karma olarak kullanmak isterseniz, en az 24 (yirmidört), en fazla 50 (elli) aday için kullanmak ve her ilçeden en az aday sayısının yarısı kadar adaya oy vermek zorundasınız.
Mühür vuracaksanız.
Mühür kullanan seçmen ise bölgenin aday sayısının sadece yarısı kadarına, oy kullanabilecek.
Bu, Lefkoşa’da 8, Mağusa’da 6, Girne’de 5, Güzelyurt’ta 2, İskele’de 2 ve Lefke’de en az 1 oya, toplam 24 oya tekabül etmektedir.
***
Neyi getirecek?
Bölgelere hapsolmuş siyaset genişleyecek
Bölgeler kendi iradelerini, kendi bölgelerinin dışına da yansıtabilecek.
Kendi bölgesinde desteklenmeyen kişiler de diğer bölgelerden oy alması durumunda milletvekili seçilebilecek.
***
Paylaşılan endişelere elbette katılıyorum.
İlk seçimlerin ardından muhtemelen ortaya bir takım eksiklikler çıkacaktır.
Biz yine de umalım ki;
Bu yeni sistem, ülkemize kazanımlar getirsin.
Ve biz yine de umalım ki;
Bu sistem zaman içerisinde siyasal kültürümüzün gelişmesine ve ilerlemesine katkı sağlasın.