Gelişen teknoloji ile birlikte hayatımızın her anında mekanik olan pek çok eşyadan yararlanarak kendimize yaşam için konfor sağlıyoruz ve attığımız her adımda teknolojinin getirdiği kolaylıkları kullanıyoruz. Hayatımızın her anında yer alan teknolojiyi sahalara taşıyan bir sistem geliştirildi. İsmi, VAR teknolojisi yani Türkçe açılımı ile ‘Video Hakem Sistemi’… Video Hakem Sistemi futbol oyunu sırasında futbolcuların itirazda bulunduğu veya hakemin karar vermek için tereddütte kaldığı pozisyonlarda başvurulan bir yöntem. Video Hakem Sistemi’nde, sahadaki hakem monitör başında pozisyonun tekrarını izleyen VAR hakemleri ile kritik pozisyonlar için doğru ve adaletli karar vermek amacıyla iletişime geçer. Maçı yöneten hakem, geniş açılı teknolojik kameralar aracılığıyla monitöre yansıtılan pozisyonu her açıdan takip eden ve gerektiğinde pozisyonun tekrarını net bir şekilde izleyen VAR hakemlerinin pozisyon hakkında verdiği bilgiye göre karar verir. Sistemin başındaki hakemler gerektiğinde sahadaki hakemle iletişime geçerek onu bilgilendirebilir ve hatalı pozisyonlar için uyarabilir. Bu esnada sahadaki hakem dilerse saha kenarındaki monitörden pozisyonu izleyebilir ve kararını izlediği pozisyon doğrultusunda yenileyebilir.
Peki, bu sistemin yaratılmasına sebep olan etmen nedir? Aslında sistemin oluşturulmasına sebep olan etken 2010 Dünya Kupası’nda oynanan İngiltere-Almanya maçında verilen tartışmalı karardı. VAR teknolojisinin ortaya çıkışı, 2010 yılında oynanan İngiltere-Almanya maçında İngiliz futbolcu Frank Lampard’ın kaleye attığı sert şutta topun kale çizgisini geçmesine karşın hakemin vermiş olduğu devam kararı oldu. Tartışmalı hakem kararı sonrasında ciddi tartışmalar yaşandı ve oynanan maçlarda pozisyonların daha net bir şekilde gözlemlenebilmesi için çeşitli sistemler geliştirme kararı alındı. Bu anlamda FIFA önce Gol Çizgisi Teknolojisi’ni geliştirdi. Uygulamada test edilen sistem başarılı oldu ve geliştirilerek ilerleyen süreçte VAR teknolojisi geliştirildi. VAR teknolojisi, hakem hatalarını en aza indirmeyi hedefleyen, yanlış verilen kırmızı kart, ofsayt ve penaltı gibi kritik kararları vermede daha adaletli ve hata payını en aza indiren bir sistem olarak sahalardaki varlığını ortaya koydu. VAR teknolojisinin oynanan maçların seyrini ve takımların kaderini büyük ölçüde etkileyen bir sistem olduğu aşikar. Bunun en net örneğini Fransa-İspanya maçında izledik. Oynanan kritik maçta Fransız futbolcu Antoine Greizman’nın İspanya filelerine attığı gol video hakem uygulaması tarafından tekrar incelendi ve ofsayt kararı verilerek iptal edildi. Kritik maçlarda verilen yanlış kararlar bir takımın kaderini değiştirebiliyorken bu anlamda verilen hatalı kararları en az seviyeye indirmek için geliştirilen VAR teknolojisi sahalarda yaşanan bu tatsızlıkları minimum seviyeye çekerek taraftarlara ve kulüplere adaletli bir futbol oyunu sunuyor.
Türkiye Futbol Federasyonu da VAR teknolojisinin Türkiye ligine de getirilmesi yönünde çalışmalar yaptığını ve bu anlamda IFAB,UEFA ve FIFA ile görüştüklerini söyledi. Sistem Türkiye’de ilk olarak Başakşehir Spor Kulübü’nün alt yapı takımları arasında oynanan maçlarda denendi.
VAR teknolojisinin hakemlerin işini kolaylaştırdığı, kritik pozisyonlarda hatalı kararlar vermelerini önlediği ve sahalarda adaletli kararların alınması için güzel bir kaynak olacağı su götürmez bir gerçek. Bu anlamda VAR teknolojisini sahalarda görmek sporseverler için keyifli ve iç rahatlatıcı bir durum olacak. Sistemin hız kesmeden yaygınlaşması ve geliştirilmesi için yapılan çalışmaları heyecanla bekleyen taraftar, bu durumdan memnun. Adaletli kararlar için VAR teknolojisi harika bir örnek.
