ABD ile AB arasında gerilim ileriki günlerde gittikçe tırmanacağa benziyor . Nereden mi bunları çıkarıyorum. ABD İran ve Çin in üzerine manevralar yaptı . Ney di bunlar? Çin e ticari vergiler koydu. Ocak 2016 da yürürlüğe giren İran ile P5+1 ülkeleri arasında imzalanan kapsamlı ortak eylem planı anlaşmasıyla BM ‘in yanı sıra ABD ve AB İran a uygulanan yaptırımları kaldırma kararı almıştı. Fakat ABD tek taraflı bu anlaşmadan mayıs 2018 de çekildi. Ayrıca İran a ile de yaptığı anlaşmadan çekilme kararı sonrası yaptırımlara devam kararı aldı.
Peki gerilim neden tırmanacak?
INSTEX adlı bir sistem ile AB ülkelerinden İNGİLTERE, FRANSA ve ALMANYA bazı alanlarda ticari faaliyetini İran ile sürdürecek. Bu alanlar gıda,ilaç ve tıbbı malzemeler. Bu sistemde ilgili ticari alanların finansal yönünde kullanılacak. Yani transferin yapılması için kullanılacak. Mayıs 2018 de ABD nin tek taraflı anlaşmadan çekilmesi ile Anlaşmaya taraf olan Almanya, İngiltere ve Fransaya gözler çevrilmişti. Bu anlaşmanın sürüdürülmesi hem ab için hemde iran açısından önem arz ediyordu. Bu bakımdan dolayı da AB nin bu 3 ülkesi ABD nin tek taraflı çekilmesinden doğacak zararı minimize etmek için bir mekanizmayı devreye geçirdiler. 31 ocak 2019 da bir mekanizma açıkladılar. Buna Instument in Support Of Trade Exchanges( ticareti destekleme enstrümanı) yani INSTEX denilmiş. Bu sistemin merkezi Fransa da HSBC bankası. Yönetimini ise Almanya yapacak. Bu sistemi yönetecek kişi ise Commerzbank'ın eski Direktörü Per Fischer dir. Bu kişi de Rothschild ailesine bu sistemi anlatan ve kabul ettiren kişidir. İşte bu noktada durumu biraz daha içselleştirirsek. ABD derin devleti ve AB ülkelerinde etki alanı olan Rothschild ailesi arasında ki kavganın büyüklüğünü görebiliriz. Bu kavga öyle ki İngiltere bu sisteme dahil olduğu zaman steve bannon un projesi olan Sarı Yelekliler i İngiliz sarayına kadar yürütmesi de bu sebeptendir. ABD derin yapılanması bu sisteme her ne kadar İngiltere yi sokmak istemese de İngiltere kraliçesi de sisteme dahil olma kararı aldı. Yani çatışma büyük . Bu çatışma sadece ABD ile AB arasında kalmayacak . Almanya da ve Fransa da hükümetleri yöneten başbakanların da değişme durumu olabilir. Kısacası merkel ve macron da gidebilir. Zaten macron büyük bir baskı ile karşı karşıya.
Sistemin İran a pozitif katkısı kadar negatif yönde de etki edeceği gözleniyor. Çünkü Bükreş de devreye sokulan INSTEX sistemi için hazırlanan metinde terörün finansmanı konusunda uluslar arası toplumca istenilen önemli adımların bir an önce atılması gerektiği önemle arz edilmiş ve bu da iran da kafaları karıştırmıştır.
Neden ABD bu sisteme karşı çıkıyor?
İngiltere – Almanya ve Fransa nın bu sisteme dahil olması ve yürütmesi ile beraber ABD yi de karşısına almış oldu. Fakat burada önemli olan birkaç husus da gözden kaçırılmamalı. Bu sistemin devreye girmesi demek büyük bir başarı değildir. Bu sistemin sağlıklı bir şekilde kısıtlı alanda iş adamların sorunu gidermesi de önemlidir. Bu olmadan sistemin yürürlüğe girmesi önemli değildir. Sembolik kalacaktır. Diğer önemli konuda şudur ki AB ve İran ilişkileri. İlişkilerin seyrine göre de bu sistemin aksaklığı ya da pozitif yönde gelişimi olabilir. Ayrıca AB nin sitemine üye olmayan devletler de dahil olabilir. Kısacası ABD nin bu alanda ki rolü İran üzerinde AB’ye geçmiş olacaktır. AB nin 3 ülkesi ABD ile kısa zamanda karşı karşıya gelebilir. ABD’nin iran ve çin konusu kırmızı çizgisidir. Ancak yukarı da bahsettiğimiz gibi İran ile bu AB’nin 3 ülkesinin karşı karşıya gelmesi de bunların çıkarına değildir. Bu 3 ülkenin büyük firmaları yıllardır iran ile çalışmaktadır. Trump ın iran ile ticareti kesip yaptırımları hayata sokması bu firmalara büyük zarar vermesi bu sistemle minimize edilmesi amaçlanmaktadır.
Mesele sadece İran değil. Çin de hedefte. Zaten dünyanın en büyük borçlu ülkesi konumunda olan bir ülkenin Çin e bunları yapması normaldir. Türkiye ye de 17–25 aralık da yapılan operasyonda İran ile yapılan ticaretlerden dolayıdır. ABD bugün karşısına sadece İran a almış değil. Çin –Rusya- İran ın yanında eğer çatışma alanı olacak sa İngiltere – Fransa ve Almanya yı karşısına almış görünüyor. Yeni düzen de trilyonlarca dolar borcu olan ABD nin ayakta kalması zor görünüyor. Çin ‘in elinde 1 trilyon civarında abd tahvilleri var. Japonya ya bir o kadar var. İrlanda ya o kadar. İngiltere bir o kadar. Yani ABD’nin dünya ya büyük bir borcu var. Fakat ödemeyecektir. Bunlardan dolayı anarşik ortam oluşturmak ve ticaret savaşlarından kar elde etmek istiyor. Fakat zor. Bu borçlardan dolayı petrol için venezuela lideri bir darbe ile devrilmek isteniyor. ABD başkanı danışmanı John Bolton gibiler de çıkıp açıklamasında bizim Venezüella petrolleri üzerine düşüncelerimiz var diyerek asıl amaçlarını ortaya açıkça koyuyor. Zaten 1 ve 2 .dünya savaşlarında petrolü kontrol eden Rothschild ailesi idi. Savaşın kazanı olmaz diyorlar fakat bu aile kazandı. Bugün de abd petrol kontrollerini arttırarak belki de yeni dünya savaşının alt yapısını hazırlıyor dur! Bilinmez bekleyip göreceğiz.
