Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, federasyonun, iki devlet çözümünün alternatifi olmadığını, statükonun alternatifi olduğunu söyleyerek, “Bu nedenle siyasi eşitliğe sahip iki kesimli, iki toplumlu federasyonu, bir Avrupa devletini tercih ediyorum.
Çünkü statükonun devamı, kısa vadede Kıbrıslı Türklerin çıkarları için iyi olmayacak, fakat uzun vadede Kıbrıslı Rumlar için de hiç iyi olmayacağına inanıyorum” dedi.

Rum lider Anastasiadis’in yetkileri kurucu devletlere vermeyi mi istediğini soran Akıncı, “Birbirimizi anlayabilmek için somut fikirler istiyoruz. Hedef sadece AB’de, BM’de ortak temsiliyet ve her iki tarafın da rızasına ihtiyaç olmaması için (merkezî hükümette) çok kısıtlı yetkiler ise o zaman iki devletten söz ederiz. Fikri buysa, bize söylesin ki iyi niyetle değerlendirelim” ifadelerini kullandı.

Güney Kıbrıs’taki Politis gazetesi, 26 Şubat’ta Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’le görüşmesi öncesinde Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yla özel röportaj yaptı.

Cumhurbaşkanı Akıncı’nın Rum kamuoyuna vermek istediği birçok mesajı Politis aracılığıyla tekrarladığına dikkat çeken gazete, başlıca mesajının da, Rum Yönetimi Başkanı’na, desantralizasyon önerisini ayrıntılı izah çağrısı ile Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğine saygı gösterileceğine ve Kıbrıslı Türklerin rakip değil ortak olacağına dair yakınlaşma net olmadan garantiler konusunu görüşemeyeceği olduğunu yazdı.

Gazete röportajı okurlarına manşetten “Kıbrıs Sorunu Uzatmaları Oynuyor… Mustafa Akıncı’dan Politis’e Özel Röportaj… Nikos Anastasiadis’le Görüşmede Desantralize Federasyonu Netleştirmek İstiyorum… Siyasi Eşitlik Konusu Netleşmeden Garantiler Başlığına Girmek Niyetinde Değilim… İki Devlet Çözümünü Reddediyorum. Bugünkü Fiili Durum Ancak Bir Federasyon Çözümüyle Devrilebilir” başlık ve spotlarıyla aktardı.

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un geçen hafta gerçekleştirdiği iki görüşmenin sonucu sorulduğunda, Lute’un ortak zemin bulmaya çalıştığına işaret eden Akıncı “bunca yıldır tavrımızın ne olduğunu, hangi konuların bizim için önemli olduğunu biliyorsunuz, öteki taraf için hangilerinin önemli olduğunu biliyoruz. Nerede olduğumuzu anlamaya çalışıyoruz çünkü siyasi eşitlikten söz ederken aynı şeyi mi kast ettiğimizi bilmiyoruz” dedi, şunları ekledi:

“SÖZ ETTİĞİMİZ…”

“Söz ettiğimiz kararların oy çokluğuyla alınması ise o zaman sözünü ettiğimiz üniter devlettir. Merkezî hükümette ortak yetkilerimiz olmazsa o zaman sözünü ettiğimiz iki devlettir. Ancak bir federasyondan söz ediyorsak, her iki tarafın da etkin katılımına ihtiyacımız var.”

Gazetenin, “ancak anladığımız kadarıyla ortak zemin var. Anlaşmazlığımız etkin katılımın derecesiyle ilgili. Siz Kıbrıslı Türklerin bütün düzeylerde bir olumlu oyu olsun istiyorsunuz, Sayın Anastasiadis sadece hayati öneme sahip konularda diyor” görüşü üzerine Akıncı, şunları dile getirdi:

“Burada, enerji hayati öneme sahip bir konu mu diye sorarım. Maalesef bu konunun, Türk tarafının merkezî hükümetin işleyişini engelleyebileceğine örnek mesele gösterildiğini görüyoruz. Enerji politikasının hayati önemi varsa o zaman biz de katılmalıyız.

Sağlık, eğitim, kültür, spor gibi konuları üstlenecek iki oluşturucu devlet olacak, merkezî hükümetin her iki tarafı da ilgilendiren konularda merkezî yetkileri olacak. O zaman bunlardan bazılarını toplumlardan biri için hayati, öteki için hayati olmayan olarak farklılaştırma çabasının mantığı nedir?

Unutmayınız ki mesele sadece temsiliyet değil, 1990’lı yıllardan beri BM parametresi olan karar alımlarına etkin katılımdır. Keza Bakanlar Kurulu kararları düzeyinde bir olumlu oy yakınlaşma oldu, nasıl olur da yürütme düzeyinde kabul edilir de daha az önemli organlarda kabul edilmezi anlamadığımı Sayın Anastasiadis’e sıklıkla söyledim.

“MERKEZÎ HÜKÜMETTE BİLE UZLAŞILMADIĞINI ANLIYORUZ”

Ancak şu anda merkezî hükümette bile uzlaşılmadığını anlıyoruz. Her şeyin basit çoğunlukla geçebildiği bir Bakanlar Kurulu toplantısı düşünün. Bu, federasyon değil üniter devlettir. Kıbrıslı Türkler yıllardan beridir kurucu devletlere, Kıbrıslı Rumlar da geleneksel olarak merkezî hükümete daha çok yetki istedi. Merkezî hükümette yaklaşık 23 yetki var.

Şimdi Sayın Anastasiadis bu yetkileri kurucu devletlere vermemizi mi istiyor? Ancak birbirimizi anlayabilmek için somut fikirler istiyoruz. Hedef sadece AB’de, BM’de ortak temsiliyet ve her iki tarafın da rızasına ihtiyaç olmaması için (merkezî hükümette) çok kısıtlı yetkiler ise o zaman iki devletten söz ederiz. Fikri buysa, bize söylesin ki iyi niyetle değerlendirelim.”

BM Genel Sekreteri’nin 1960 garantilerinin sürdürülebilir olmadığı ve sonlanması gerektiği söylemi hatırlatılarak buna katılıp katılmadığı sorulan Akıncı, şunları ifade etti:

“DÖNÜŞÜMLÜ BAŞKANLIK KABUL EDİLDİ Mİ?”

“Kıbrıslı Rum lider siyasi eşitliği bile kabul etmeye hazır değilken, kabul etmiyorum. Sayıca çoğunlukta olan toplumun daha küçük toplum üzerinde tahakkümü olacağı izlenimi olduğu sürece sayıca az olan toplum her korumayı arayacak ve bunu sadece bir yönde arayacak. Kıbrıslı Türkler yetkiyi ve refahı paylaşma iradesi olduğunu ve bu ülkede nasıl ortak olarak yaşayabileceğimizi görmezse bu alanlarda hiçbir şey değişemez. Eski yakınlaşmaların kabul edilip edilmediğini görmemiz gerekir. Garantiler konusunu sordunuz, fakat olumlu oy dışında dönüşümlü başkanlık kabul edildi mi?”

Cumhurbaşkanı Akıncı, Rum Yönetimi Başkanı’nın 5 Ocak tarihli önerisinde dönüşümlü başkanlığa, fakat ortak oy pusulası ile atıf yaptığı hatırlatıldığında, “Kıbrıs’ta tartışıldı, başarılamayacağı ortaya çıktı. Çapraz ve ağırlıklı oy, evet. Ama aynı oy pusulasına hayır, çünkü Kıbrıslı Türkler için bunu kabul etmek kolay değil” ifadesini kullandı.

“DESANTRALİZASYON HAKKINDA HİÇBİR ŞEY BİLMİYORUZ”

Desantralize federasyon ile ilgili detay istediği hatırlatılarak Anastasiadis’le yapacağı görüşmeden beklentisi sorulan Akıncı, “hala desantralizasyon hakkında hiçbir şey bilmiyoruz. Sayın Anastasiadis ile son görüştüğümde somut fikirler sunmadı. Daha desantralize federasyona dair özgün öneri varsa, buna kapalı değiliz. Kurucu devletlere ne kadar yetki verilecek, bunlar hangileridir? Detay bekliyorum, görüşmenin mantığı budur. Telefonda bana, hazırlıklı geleceğini söyledi” dedi.