Yapay zekanın ve bunu destekleyen donanımların gelişmesiyle birlikte her geçen gün farklı uygulama alanları ortaya çıkıyor. Bunlardan sonuncusu ise sizin yerinize oy veren bir yazılım.

İnternet kullanımının kritik bir parçası hâline gelen öneriler, alışveriş sitelerinden müzik servislerine her alanda karşımıza çıkıyor. Bu önerileri yapmakta kullanılan makine öğrenmesi algoritmaları, geçmiş hareketlerimize bakarak bu çıkarımları yapıyor ve neyi satın almak isteyebileceğimizi bize sunuyor. Benzer yazılımlar bir süredir kime oy vermeniz gerektiğini sizin ona aktardığınız bilgiler ile zaten bir süredir tahmin ediyordu fakat yeni bir yazılım, bu işlemi tamamen otomatik hâle getiriyor ve âdeta sizin benliğinizi sanal ortama taşıyıp hangi adaya oy vermek isteyebileceğinizi tahmin ediyor.

Seçmenler bilindiği üzere genel olarak iki gruba ayrılabilir. Bu gruplardan ilki sürekli aynı partiye oy verenler, diğeri ise seçimlerden önce karşılaştırmalarını yapıp karar verenler olarak açıklanabilir. Politikacılar, ilk gruba bir etkilerinin olmayacağını bildiklerinden genellikle ikinciye odaklanırlar ve onları belirli argümanlarla kendilerine çekmeye çalışırlar.

ABD’li sosyal psikolog Jonathan Haidt, kişilerin değerleriyle uyuşan bilgileri daha kolay kabul ettiklerini, Avustralyalı psikolog Katherine Greenaway ise seçmenlerin “bizden biri” dedikleri kişilerin argümanlarını daha güvenilir bulduğunu söylüyor.

Yapay zeka, yapısı gereği tam olarak bu konulara odaklanarak insanların fanatizmini, grupçuluğunu ve duygularını denklemden çıkararak “daha iyi sonuçlara” odaklanılmasını sağlayabilecek. Bu “daha iyi sonuçların” yapay zekayı oluşturan kişilerce kolaylıkla manipüle edilebilecek oluşu ise tamamen moral değerlere bırakılmış gibi görünüyor.

Yapay zeka yazılımı, sizin seçiminizi oluşturabilmek için internetteki ayak izinize bakacak. Bu ayak izi dediğimiz kavram içerisinde internet geçmişiniz, çevrimiçi alışverişleriniz, konum verileriniz, sosyal medya hesaplarınız, fotoğraflarınız, okuduğunuz haberler ya da beğendiğiniz videolar gibi veriler yer alıyor. Bu verilerin analizinden elde edilenler, yapay zekanın incelediği seçmene en çok faydayı sağlayacak adaya oy vermeyi teklif etmesiyle sonuçlanıyor. Şimdiye kadar kullanılan benzer yazılımları, anket gibi seçmenden bilgi alınması sonucu tahminler yürüterek çalışıyordu. Bu sistemde ise herhangi bir ekstra veri girişine gerek duyulmuyor.

Araştırmacılara göre siyasetçiler tarafından kullanılan yapay zeka yazılımlarının seçmenler tarafından da kullanılmasına çok kısa bir süre kaldı. Bu değişimle birlikte politik eğilimlerde de değişimler ortaya çıkması bekleniyor.

Benzer bir teknolojinin olumsuz tarafı da gayet açık şekilde ortada. Yazılımın bireysel faydayı düşünüp toplumu yok sayarak oy seçimi yapması ve insanlığa ait ve belki mantıkla uyuşmayan vicdani değerlerin dışlanması eleştiri başlıklarından. Önceden de belirttiğimiz gibi yapay zekanın dış manipülasyona açık olması da bambaşka bir boyut.