Burjuvazinin Gizli Çekiciliği (The Discreet Charm of TheBourgeoise)filmi 1972 yapımı sürrealist bir film. İspanyol film yapımcısı ve yönetmen LuisBunuel,sofistike filmini 72 yaşında gerçekleştiriyor.
Fransızca olan filmde İspanyolca diyaloglar yer alıyor. Yabancı dilde en iyi film Oscar’ı, BAFTA en iyi kadın Oyuncu Ödülü gibi ödülleri var. Filmin “Samanyolu”, “Burjuvazinin Gizli Çekiciliği” ve “Özgürlüğün Hayaleti” üçlemesinin parçası olduğu söyleniyor.
Filmde tuhaf olaylar imkânsız veya çelişkili olsalar bile bireyler tarafından olağan kabul ediliyor.
Rüyalarla, ordu, hükümet, kilise ve burjuvaziye yönelik ağır taşlamalarla, bunları birbirine bağlayan semboller ve diyaloglarla bezenmiş film, aristokrat sınıfa kendi yaşamlarını gösterip onları şaşırtıyor.Yetki duygusu, iki yüzlülüklerve yolsuzluklar ortaya konuluyor.
Temel olarak bilince bir başkaldırı olarak özetlenebilecek bir sanat akımı olan Gerçeküstücülük, Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı kaosa tepki olarak doğuyor.
Bunuel ‘in yapıtında bürokratlar, politikacılar, ordu, ve zenginler oluşan merkezi karakterler tiyatro oyununda rol yapıyor havasında kostümlerini taşıyor ve davranıyorlar.
Filmde üç sahnede malum menzile ulaşmaya çalışan altı kişi amaçsızca yürüyor. Bunuel film gösterime girdikten sonra kendisine yöneltilen, “Bunlar niye yürüyor ?” sorusunu hiç cevaplamıyor.Filmin yürüyen burjuva grubunda yemek grubunun ayrılmaz parçası olan piskoposu göremiyoruz.
Amaçsız yürüyüş bir menzile ulaşmadığı gibi, grup hiçbir zaman yemeklerini tamamlayamıyor.
Yönetmenin serinkanlı bir şekilde resmettiği envai çeşit tuhaf durumla insanı gafil avlayan bu komedi anlayışı, burjuva yaşamının önemli seremonilerinden biri olan ve eserin hemen hemen büyük bir temasının kendisinden beslendiği ‘yemek’ bu filmin evreninde adeta bir illete tutulmuş, bir türlü olması gerektiği gibi hayata geçirilemiyor.Bazen ev sahibi beklemediği için yemek gerçekleşemiyor, bazen gittikleri restoranda yan odada bir cenaze hazırlığı yapıldığı için. Plastik tavuk gibi yapay yiyecekler, askeri manevralar ya da masadakilerin kendilerini tiyatro sahnesinin oyuncuları durumunda bulmaları sonucu yemek yarım kalıyor.
Filmde insanların engelleyemedikleri yönlerine işaret eden sahneler bulunuyor. Büyükelçi, öldürülme riskine karşın yoğun ateş altında saklandığı masanın altından elini açgözlülükle uzatarak, tabaktan jambon alıyor. Diğer örnek; aristokrat çiftin, misafirleri yemeğe geldiği gece penceren dışarı kaçarak bahçede beraber olması ve misafirleri bekletmeleri. Uzun süre bekledikten sonra evden ayrılmış misafirlerin gitmesine bir anlam veremeyen çift bunu kendilerine yapılmış yanlış bir davranış olarak algılıyor.
Filmdeki İlginç sahnelerden biri, dostlarının evinde yemekte olan burjuvazi grubunun ışıkların bir bir yanması ve perdenin açılması ile bocalaması. Perde açılınca karşılaştıkları kalabalık onların gerçek yüzünü gören toplumu simgeliyor. Her biri toplumsal yapı ve kendileriyle yüzleşmek zorunda kalıyor. Burada bazıları kendilerine sufle edilen sözleri tekrarlarken bazıları yavaşça sahneden çekiliyorlar. Gerçek hayattaki gibi sahneden en son çekilen, utanma duygusu en az olan aristokrat oluyor. Tüketilen yemeği ve masayı hazırlayan emekçiler doğal olarak bu yüzleşme sahnesinde yer almıyorlar.
Bunuel, film eleştirmenlerinin yaptıkları analizden hayal kırıklığına uğruyor. Ayrıca filmin afişini de beğenmeyerek, afişte çift bacaklı dudak ve melon şapka olmasını öneriyor. Afiş Bunuel’in istediği şekilde günümüze geliyor.
Üçlemenin diğer filmlerinde buluşmak dileğiyle.