Bilişim cihazlarına arama ve el koyma

Bilgi teknolojisinin hızla geliştiği günümüzde bilişim sistemlerinin kullanılmadığı bir alanın kalmaması bilişim suçlarının etki sahasını her geçen gün genişletirken, teknolojinin bu kadar hızlı gelişmesiyle birlikte bilişim alanında da yeni suç tipleri ortaya çıkmakta, bilişim aracılığı ile işlenen bu suç tipleri diğer suçlara nazaran çok farklı yöntemlerle işlenebilmektedir.

Bilgi teknolojisinin hızla geliştiği günümüzde bilişim sistemlerinin kullanılmadığı bir alanın kalmaması bilişim suçlarının etki sahasını her geçen gün genişletirken, teknolojinin bu kadar hızlı gelişmesiyle birlikte bilişim alanında da yeni suç tipleri ortaya çıkmakta, bilişim aracılığı ile işlenen bu suç tipleri diğer suçlara nazaran çok farklı yöntemlerle işlenebilmektedir.
Klasik suç tiplerinde suçun unsurlarını oluşturan eylemler, faillerin fiziki hareketleriyle meydana gelmekteyken, bilişim suçlarına baktığımızda bilişim sistemlerinden eyleme geçerek meydana gelebilecek zararlar çok daha fazladır.
Bazen bilişim sistemleri üzerinde bir suç işlendiğinde maddi gerçeğe ulaşmak zordur. Bu yüzden bilişim sistemlerine karşı veya bilişim sistemlerini kullanarak işlenen suçlarda maddi gerçeğe ulaşmak için yapılması gereken en önemli işlemlerden biri de söz konusu sistem üzerinden inceleme yapmaktır.
Bu nedenle bu tür suçlar açısından inceleme yapılırken temel hak ve özgürlüklere dokunmadan bilişim sistemleri üzerinde arama ve el koyma kararı verilebilir. Aslında bakıldığında bilişim sistemlerinden arama ve el koyma kararı bir ceza değil, koruma tedbiridir ve bir suç soruşturması esnasında başka surette delil bulunmadığı hallerde bu karar verilir.
Bu konu Avrupa siber suçlar sözleşmesinin 19. Maddesinde de mevcut olup, sözleşme tarafların yetkili mercilerine ulusal sınırlar içinde gerekli görüldüğünde bilişim sistemleri veya bilişim verileri üzerinde arama ve el koyma hakkında gerekli işlem yapma hakkı vermiştir.
Bilişim yasası ile birlikte bu konu KKTC'de ele alınmıştır. Ülkede söz konusu yasanın ilgili maddesiyle herhangi bir suç dolayısıyla yapılan soruşturmada, başka surette delil elde etme imkanının bulunmaması halinde zanlının kullandığı bilişim sistemi veya bilişim verilerine el koymaya ilişkin kurallar uygulanacaktır.
El konan bilişim sistemi veya verilerin incelenmesi ve verilerin kopyasının alınması mahkeme kararı olmaksızın yerine getirilemeyecektir ve el konulan bilişim sistemleri veya bilişim verileri, davanın açılmasından itibaren 3 ay içerisinde sahibine iletilecektir. Bu süre en fazla 6 ay uzatılabilecek ve el koyma işleminden itibaren 24 saat içerisinde mahkeme kararı alınmaması halinde ise; el konulan bilişim sistemi ve bilişim verileri derhal iade edilecektir şeklinde yeniden düzenlenmiştir.
Mevcut düzenlemenin yasalaşması ile birlikte; uluslararası hukuk ilkelerinde olduğu gibi artık ülkemizde de arama, el koyma işlemleri ancak Mahkeme kararı ile yapılacaktır. Söz konusu düzenleme; hukukun üstünlüğü ve adalete güven açısından son derece önemli bir gelişmedir.

Bu haber 2016 defa okunmuştur

:

:

:

: