WhatsApp günümüzde en çok kullanılan haberleşme uygulamalarından biridir.
Küreselleşen ve teknolojinin önem kazandığı dünyada bilginin toplanması, işlenmesi ve aktarılması, kişi manevi haklarına ve mahremiyetine ilişkin hakları tehdit etmiş ve kişisel verilerin korunması hususu önem arz etmiştir. 8 Şubat 2021’de yürürlüğe girecek olan yeni güncelleme ile WhatsApp’ın toplayabildiği bilgi ve verilerimizin rahatlıkla üçüncü kişi olan Facebook ile paylaşımı olanaklı kılınmaktadır.
Bu kapsamda WhatsApp’ın toplayabildiği kullanıcı bilgileri şöyledir; Hesap Bilgileri, Mesajlar, Bağlantılar, Durum Bilgisi, İşlem ve Ödeme Verileri, Müşteri Desteği ve Diğer İletişimler, Kullanım ve Kayıt Bilgileri, Cihaz ve Bağlantı Bilgileri, Konum Bilgileri, Çerezler, Başkalarının Sizin Hakkınızda Sağladığı Bilgiler (Üçüncü taraftan sağlanır), Kullanıcı Şikayetleri (Üçüncü taraftan sağlanır), WhatsApp'taki İşletmeler (Üçüncü taraftan sağlanır), Üçüncü Taraf Hizmet Sağlayıcıları, Üçüncü Taraf Hizmetleri şeklinde sayılabilmektedir.
Toplanan bilgilerinin nasıl işleneceği hususunda ilgili mevzuat değerlendirilmelidir. İlgili mevzuat bakımından, 2016 yılında yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 135-140.maddeleri ve T.C. Anayasası ilgili hususta bizlere yol gösterici olmaktadır.
Ayrıca, kullanıcıların kişisel verilerle ilgili sahip olduğu haklar 6698 sayılı KVKK ‘da
belirtilmektedir. 5237 sayılı TCK madde 135 madde hükmü şöyledir,“Madde 135, (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.”
Aynı kanunun 136.madde birinci fıkrasında ise; verilerin hukuka aykırı verilmesi ve ele geçirilmesi hususu düzenlenmiş, iki yıldan dört yıla kadar da hapis cezası öngörülmüştür. 5237 sayılı TCK uyarınca, verileri yok etmeme ve bilişim sistemine girme gibi hukuka aykırı eylemler içinde cezalar öngörülmüştür.
Belirtmek gerekir ki, yeni WhatsApp güncellemesi birtakım sakıncaları da beraberinde getirmektedir. Kişisel verilerden birçok ürünün pazarlanması noktasında yararlanılabilmektedir. Ancak, kişisel veriler sadece rıza ile işlenebilmektedir. Bazı istisnalar 6698 sayılı KVKK ‘da bulunsa da bu istisnaların dar yorumlanması gerekmektedir. Bu noktada eğer kişisel verilerin işlenmesi için zorlama var ise, şüpheli bir durum oluşmakta ve baskı olup olmadığı kullanıcıların özgür irade ile açık rıza verip vermediğinin sorgulanması gerekmektedir.
WhatsApp örneğinden hareketle, uygulamanın 8 Şubat 2021’de yürürlüğe girecek olan güncellemelerini kabul etmeyenlerin WhatsApp kullanamayacağına yönelik uygulaması açık rıza verildiğinde zorlama niteliğine görülebilmektedir.
Bir diğer sakınca ise; WhatsApp’ta paylaşılacak bilgilerin niteliği ile ilgilidir. Kişisel verilerden bazıları kanunda özel nitelikli kişisel veri olarak kabul edilmektedir. Nitekim ilgili husus 6698 sayılı KVKK 6.maddede de belirtilmiştir. WhatsApp’ta paylaşılacak özel nitelikli verilerde nasıl hareket edileceği belirsizdir ve bu tür verilerin paylaşılması durumunda ayrımcılığa sebep olabileceği aşikardır.
Yeni gizlilik sözleşmesi ile yurt dışına veri aktarımı konusu gündeme gelmektedir.Bu kapsamda gizlilik sözleşmesi, bazı bilgilerin korunmasını amaçlayan ve hukuki düzlemde de bağlayıcılığa sahip sözleşmelerdir. 6698 sayılı KVKK 8.madde f.1 uyarınca “kişisel veriler açık rıza olmaksızın aktarılamaz” şeklindedir.
Sonuç olarak, bu uygulamada gördüğümüz sakıncaları belirtmek isteriz ki, WhatsApp uygulamasının getirdiği yeni güncellemelerin kabulü halinde WhatsApp’ın erişimine açık olan tüm kişisel veriler Facebook uygulamasına da açılmış olacaktır. Söz konusu veriler Facebook ile paylaşılacak ve WhatsApp ile ortak hareket edilerek veri paylaşımı gerçekleştirilecektir. Açık rıza verilmeden evvel 6698 sayılı Kanun hükümleri de dikkate alınmalı ve verilerin yurtdışına aktarıma tabi tutularak paylaşılması hususu uyarı niteliği taşımaktadır. AB ülkeleri ve Türkiye için farklı seçenekler öngörülmüş olması da göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca tartışmaların ardından, Rekabet Kurumu da WhatsApp ve Facebook hakkında re’sen soruşturma başlatarak verilerin paylaşılması zorunluluğunu durdurmuştur, Kişisel Verileri Koruma Kurulu da yurtdışına aktarım ve temel ilkeler yönünden re’sen inceleme başlatılmasına karar vermiştir.Ankara Barosu da bu konuda açıklama yapmıştır ve Ankara Barosu’ndan gelen açıklamaya göre verilerimizin üçüncü taraflarla ile paylaşılması Anayasa’ya aykırıdır.
