Güney Kıbrıs’ta çalışan iki ayrı insanla kısa sohbetlerim oldu. Ortak noktaları, KKTC vatandaşı olmak ve Güney Kıbrıs’ta çalışmak olan bu iki insanla tamamen tesadüf eseri karşılaştık. İkisi de evli ve çocukları var. Ortalama beş yıldır Güney Kıbrıs’ta çalışıyorlar. Biri elektrik, biri yapıcı ustası. Ekmek parasını Güney Kıbrıs’ta çalışarak kazanan bu iki insandan biri geçtiğimiz hafta sonu işsiz kaldı. Son zamanlarda Güney’de çalışan ve işsiz kalan birçok insan gibi. Bir diğerinin de her ana işsiz kalma korkusu yaşıyor. Bilindiği gibi güney Kıbrıs’ta da ekonomik bir durgunluk var. Hükümet ekonomiyi düzeltme adına bazı önlemler aldı. Tabi ki bu durgunluktan özel sektörde etkilendi. İşler azaldı ve ilk uygulanan önlem şekli olarak, personel azaltmaya gidildi. Güney Kıbrıs’ta çalışan birçok Kıbrıslı Türk, ekmek parasından oldu. Daha ucuz iş gücü tercih edilmeye başlandı. Kıbrıs’ı ikiye bölen sınırlar karşılıklı serbest geçişlere açılınca, özellikle Kıbrıslı Türkler için yeni iş olanakları yeni çalışma ortamları ve iş sahaları açılmış oldu. Birçok insan Kuzey’den Güney’e bir iş göçü başlattı. İlk olarak Kıbrıs Lirası karşılığı, güneyin AB üyesi olmasından sonrada EURO karşılığı ücret alan Güney’in Kuzeyli çalışanları hem KKTC ekonomisine önemli bir katkı sağladılar hem de Kuzey’de özel sektör çalışanlarından çok daha iyi maddi karşılık alarak ekmek paralarını kazandılar. Sabahın erken saatlerinde geçiş noktalarından güneyin çeşitli yerlerine çalışmak için giden bu insanların en büyük sıkıntısı, Rum çalışanlarla eşit tutulmamak. Bu konuda yazımın ilk başlarında bahsettiğim Güney’de çalışan iki Kıbrıslı Türk konuyla ilgili şu örneği veriyor; Rum çalışanlar mesai bitiminden sonra kesinlikle çalıştırılmıyor, Türkler ise bu uygulamanın dışında tutuluyor ve daha fazla mesai yapıyor. Tabi bu sadece küçük bir örnek. Burada Rum tarafındaki çalışma koşullarını veya Türklere olan yaklaşımı sorgulayacak değilim. Bana göre ilk sorgulanması gereken nokta bu insanların neden Güney Kıbrıs’ta çalışmaya ihtiyaç duydukları ve tabi ki Güney’deki iş imkânları da sınırlanınca Kuzey’de tekrar nasıl bir düzen kuracaklarıdır. Güney Kıbrıs’la ilgili olarak bir başka tartışma konusu da güneyde yapılan alışverişler. Güney Kıbrıs’tan pek alışveriş yapma alışkanlığı olmayan birisi olarak, insanların tercihine saygı duyulması gerektiğine inanıyorum. Kaldı ki insanların güneyden alış veriş yapmayı tercih etmesinin nedenleri araştırılmalıdır. Türkiye meşeli bazı ürünlerin güneyde daha ucuz olmasının mantığını ben çözemiyorum. Tamam, Güney Kıbrıs AB üyesidir. Bizim tüccarımız daha fazla girdi ödemektedir. Maliyetleri daha fazladır. Ama, Mersin’de elli kuruş olan domates neden KKTC’de beş lira. Belki bu fiyat uçurumunun izahı yapılabilir. O zaman böyle zor bir ekonomi içinde elbette insanlar daha ucuz buldukları ürünleri güney Kıbrıs’tan alacaktır. Unutulmasın ki KTHY ile ilgili yaşanan olumsuz süreç karşılığında birçok insan özellikle İngiltere’ye güneyden seyahat etmiştir. Yani kısacası şahsen bende kendi ülkemde, kendi ekonomim içerisinde çalışan ve kazanç elde eden insanların bu kazançlarını bu ülkede kullanmasını isterim. Fakat eğer ki alternatif ve rekabet varsa sizde şartlara uygun hamleler yapacaksınız. İnsanların, tercihlerini kendi lehinize çevireceksiniz. Ve eğer ki ekonomik olarak bir takım önlemler alıp insanların alım gücünü düşürüyorsanız, bu düşüşün çarşıya yansımasını da sağlamalısınız. Aksi halde gelir düşüşüne bağlı olarak harcamalarda düşer ve bu durumda ekonominin daha da zora girmesine sebep olur.
