Günümüzde başta hükümet olmak üzere ekonomideki tüm paydaşların kayıt dışı ekonominin önlenmesine yönelik pozitif tavırları bu sorundan kurtalmanın en önemli adımı olarak görülebilir. Çünkü, kayıt dışı ekonomi sanıldığı gibi sadece denetim eksikliğinin değil kayıt dışılığı motive eden hukuki, sosyal ve kültürel dinamiklerin de bir ürünüdür. Dolayısıyle, tüm tarafların bu sorunu idrak edip samimi olarak kurtulmaya çalışmaları kayıt dışılığın sosyal ve kültürel boyutlarının ortadan kalkmasına en önemli katkıda bulunacaktır. Bu çerçevede, kayıt dışılığı önlemede ülkeden ülkeye farklılık ortaya çıksa dahi uygulanacak reçete üç aşağı beş yukarı aynıdır. Yani, basmakalıp bir ifade ile bu sorunu çözmek için dünyayı yeniden keşfetmeye gerek yoktur. Sadece, hükümetin üzerinde çalıştığı ve temelde aşağıdaki hususları içeren önlemlere destek vermemiz yeterlidir:
• TC gibi Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele (KADİM) Projesi kapsamında, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan “Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Koordinatörlüğü”nün kurulması,
• E-devlet uygulamalarının yaygınlaştırılması ve etkinleştirilmesi.
• Vergi ahlakının artırılması ve vergi kaçakçılığı eğilimi azaltılması için mükelleflerden toplanan vergilerin onlara geri döneceğinin inandırılması,
• Tüm kesimlerin katılımıyla hazırlanacak kapsamlı bir strateji çerçevesinde, ekonomide kayıt dışılığın azaltılması için, güçlü toplumsal ve siyasi iradeyle, iş ve çalışma hayatına ilişkin mali yüklerin azaltılması, mevzuat ve işlemlerin basitleştirilmesi, kamuya olan mali yükümlülüklerin affına yönelik düzenlemelere gidilmemesi, etkin bir denetim ve ceza sisteminin geliştirilmesi, vergi ceza sisteminde hapis cezaları artırılmalı ve kesilecek cezalar mümkün olduğunca paraya çevrilmemeli, idarelerin teknoloji altyapısının güçlendirilmesi,
• Mükellefle vergi dairesi arasında bir köprü niteligi tasıyan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirlerin yetki ve sorumlulukları arttırılmalı,
• Belge kullanımı özendirilmeli ve her yurttaşın belgelerini alması için gerekli düzenlemelerin yapılması,
• Ekonomide işgücünün eğitilerek uzmanlaşmasının sağlanması ve böylece niteliksiz işgücünün azaltılması yoluyla kayıt dışı ekonominin kontrol altına alınması,
• Kurululan KOBİGEM’e süratle işlerlik kazandırılmalı ve aile şirketi yapısında olan KOBİ’lerin kurumsallaşması ve şeffaflaşması için çalışmalar başlatılmalı,
• Kayıt dışılıkla mücadele kapsamında mali sistemin kullanımının özendirilmesi ve bu çerçevede belirli bir tarihten sonra mali kuruluşlarca yapılacak işlemlere taraf olanların vergi kimlik numarasının ilgili belge ve kayıtlarda kullanımı zorunlu hale getirilmesi,
• Belli bir miktarı aşan (mesela 5,000 TL) tahsilât ve ödemelerin bankalar ve PTT aracılığıyla yapılması ve para ile ödeme yerine kredi kartı vb uygulamalarla belirli hadlerin üzerindeki alışverişler bankalar ve diğer finans piyasaları vasıtasıyla kayıt içerisine alınması,
• Servet beyanı müessesesi etkin bir şekilde oluşturulmalı ve bu bağlamda “nereden buldun?” yasası işletilmeli ve mükelleflerin belirli bir tutarı aşan harcamalarının mutlaka kaynağı sorulmalı ve
• Kayıt dışı ekonomiyi azaltmak için, ekonomik işlemler hamiline olmaktan çıkarılıp nama yazılı hale getirilmelidir.
