Bilindiği gibi, iflasla karşı karşıya olan Yünanistan’a ikinci kez can simidi atıldı.Euro Bölgesi liderleri, ortak para birimlerini istikrara kavuşturmak ve borç krizindeki Yunanistan’ı kurtarmak amacıyla bu ülkeye ikinci kurtarma paketini onayladı. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Yunanistan’a yapılacak yardımı “yeni Marshall Planı” diye nitelendirirken, Atina hükümetine yapılan yardımlar, bu ülkenin ekonomisini yeniden düzlüğe çıkarmayı ve aynı zamanda krizin diğer ülkelere sıçramasını önlemeyi amaçlıyor.
Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu Yunanistan’a 109 milyar Euro’luk (155 milyar dolar) ikinci kurtarma paketini verecek. Bu yardımın yanı sıra Yunanistan, ekonomisini kurtarmak için özel şirketlerden de 50 milyar Euro'ya yakın da kredi alacak. Zirvede kararlaştırılan ikinci yardım paketinde 109 milyar Euro’nun Euro Bölgesi ülkeleri ve Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF), 37 milyar euro’nun banka ve finans kuruluşları tarafından sağlanması öngörülüyor. Yeni yardım paketinde, kredinin halen 7,5 yıl olan vadesi 15-30 yıl aralığına çıkarıldı, faiz oranı ise yüzde 4-5'lerden yüzde 3,5'e indirildi.
Yaşamış olduğu mali ve ekonomik sıkıntılar yanında Yünanistan ekonomisiyle büyük oranda entegre olan Güney Kıbrıs da Yünanistana yapılan kurtarma paketi ile dolaylı olarak iflastan kurtarılmış oldu. Güney Kıbrıs’ın iflas potansiyeli kısa bir süre önce Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch tarafından ortaya konmuştu. Şöyle ki, Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin kredi notunu üç basamak birden düşürdü. Fitch, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin AA- olan yabancı ve yerel para cinsinden uzun vadeli kredi notunu A-'ye çekerken, uzun vadeli kredi not görünümünü ise 'negatif' olarak belirledi. Fitch, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin bankalarındaki aktiflerin yaklaşık üçte birinin Yunanistan'daki herhangi bir krizden etkilenmeye elverişli olduğuna dikkat çekti. Söz konusu aktiflerin 14 milyar eurosunun Yunanistan devlet tahvili, 5 milyar eurosunun ise Yunanistan bankaları tarafından piyasaya sürülen tahvillerden oluştuğu belirtildi. Güney Kıbrıs Rum Kesimi'ndeki bankacılık sisteminin olması gerekenden daha hızlı ve riskli bir şekilde büyüdüğüne dikkat çekilirken, bankacılık aktiflerinin, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yaklaşık dokuz katı büyüklüğünde olduğu ifade edildi. Fitch, bankacılık sistemini kurtarma maliyetinin GSYH'nin yüzde 25'i ila yüzde 50'si düzeyinde olabileceğine işaret ederek, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin kredi notunun orta vadede tekrar düşürülebileceği uyarısında bulundu. Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin borcunun GSYH'ye oranının yüzde 61 olduğu ifade ediliyor. Ayrıca, Kıbrıs Bankası'nın Yunanlı müşterilerine 2009 yılında 9.8 milyar Euro ( kredilerinin yüzde 37'si) kredi verdiği, Marfin Popular Bankası'nın ise kredilerinin yüzde 53'ünü, 12.1 milyar Euroyu Yunanlı müşterilere verdiği bildirliyor. Adanın güneyinde faaliyet yürüten Hellenic Bankası'nın ise borçlarının yüzde 19'unun, 940.8 Euronun Yunanlılara ait olduğu bildiriliyor.
Güney Kıbrıs ekonomisinin içinde bulunduğu çıkmaz Merkez Bankası başkanı Athanasios Orphanides tarafından 2010 Yılı raporunun sunuşunda da ortaya kondu. Orphanides, Güney Kıbrıs ekonomisi için acil yapısal önlemlere ihtiyaç duyulduğuna vurgu yaptı. Orphanides, Güney Kıbrıs ekonomisinin 2009’daki % 1.7’lik gerilemesine karşın 2010 yılındaki % 1’lik artışla dikkat edilmesi gereken kritik bir safhaya geldiğine işaret etti. Orphanides, ekonomide büyümenin büyük ölçüde finans sektöründen kaynaklandığını ve birçok sektörün önemli sorunlarla karşı karşıya olduğunu ifade etti. Merkezinde bankacılık sektörü bulunan finans sektörünün kriz öncesi % 3- %4 büyüdüğünü ancak bunun artık sürüdürülebilir olmadığı Orphanides’in sözleri arasında bulunuyor.
Yukarıdaki olgular haricinde Güney Kıbrıs ekonomisinin içinde bulunduğu olumsuz şartlara aşağıdakileri de ekleyebiliriz.
Rum Fileleftheros gazetesine göre, Kıbrıs Rum yönetiminin 2012 yılına kadar 3.5 milyar Euro krediye ihtiyacı var. Fakat kredi derecelendirme kuruluşlarının değerlendirmelerini takip eden yabancı ülkeler, Kıbrıs Rum yönetimine borç vermeye gönüllü değil. Haberde, Rum yönetiminin en çok kredi aldığı kurumun, Rum Kooperatif Merkez Bankası olduğu, bankada Rum yönetimine ait 1 milyar 436 milyon euroluk borç senedi bulunduğu belirtildi. Simerini gazetesi de Rum hükümetinde ekonomik anlamda yaşanan durumun, Rum yönetimini, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) eşiğine getirdiğini yazdı.
BIS’ın verilerine göre Yünanistan’ın Güney Kıbrıs’tan alacakları 2010 yılı sonu itibariyle 10.6 milyar dolar. Yani Güney Kıbrıs’ın yıllık ulasal gelirinin yüze 50’sine yakın. Ayrıca, Güney Kıbrıs’ın toplam borçlarının da 507 milyar olduğu dikkat çekiliyor. Bu ise GSYH’sinin yüzde 220’si demek.
Güney Kıbrıs'taki ticari denge açığının, 2010 yılının ilk 9 ayı içinde 3 milyar 845 milyon Euro'ya ulaştığı bildirildi.
Güney Kıbrıs’ta işsizlik oranı 2011 Nisan ayı itibariyle % 7.6’ya yükseldi.
Güney Kıbrıs Rum Maliye Bakanı Harilaos Stavrakis, kamu personel ve emekli maaşlarında önlem alınması gereken yapısal problemlerin olduğununa dikkati çekmektedir. Bu çerçevede, Güney Kıbrıs’ta alınan son önlemler bu gibi yapısal problemlerin vehametini göstermektedir.
