Ekonomik büyüme hükümetlerin en önemli başarı göstergelerinden biridir. Şöyle ki, ülkedeki mal ve hizmet üretiminin artması anlamına gelen büyüme, işsizliğin azalması ve kişi başı alım gücünün artması gibi hedeflerin anahtarı pozisyonundadadır.
Kendi iktidarları zamanda ekonominin büyüdüğü açıklamasını yapan hükümet yetkilileri, aslında bir nevi başarı elde ettiklerini ilan etmektedirler.
Ülkemizde de hükümet yetkililerinin ekonominin büyüdüğü ve büyüyeceğine dönük açıklamaları olmaktadır.
Ekonomi Bakanı Sayın Atun, 2010 yılında KKTC’nin yüzde 3.8 büyüdüğünü ve 2011 büyüme beklentisinin yüzde 4.5-5 olduğunu söylemiştir. Benzer şekilde, KKTC Başbakanı Sayın Küçük, “2009 yılında -6 olan büyüme oranını 2010’da +4’e yükselttik” şeklinde açıklamada bulunmuştur.
Sayın Başbabakan ve Sayın Ekonomi Bakanının açıklamalarına saygı duymakla beraber, Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçisi Halil İbrahim Akça’nın açıklamaları bizleri farklı büyüme rakamlarına taşımaktadır. Şöyle ki, KKTC için hazırlanan 2010 Faaliyet Raporu içerisinde yer alan aşağıdaki bütçe açığı rakamlarından dolaylı olarak büyüme oranına ulaşmak mümkündür.
“2009 yıllarında bütçe gelirlerinde önemli azalmalara neden olmuştur. Bu süreç sonunda bütçe 622 milyon TL açık vermiş ve gider bütçesinin yüzde 28,3'ü açık bütçe olarak gerçekleşmiştir. Bu oran GSMH'nın yüzde 12'sine tekabül etmektedir.
KKTC bütçe açığının tam olarak anlaşılabilmesi için Türkiye Cumhuriyeti yardımları ile yapılan harcamaların da dikkate alınması gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığı zaman 2010 yılında KKTC gider bütçesi 2.661 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Buna mukabil KKTC gelir bütçesini 1.791 milyon TL olarak almak gerekmektedir. Buna göre KKTC bütçesinin açığı 870 milyon TL'dir. Bu, KKTC bütçesinin yüzde 32,6 sının açık bütçe olduğunu göstermekte. Bu açığın GSMH ile oranlanması sonucu elde edilen oran yüzde 16,4 dür.”
Sayın Akça’nın açıklamalarından 2010 büyüme oranını hesaplamaya yeterli aşağıdaki tabloyı hazırlayabiliriz.
YIL |
BÜTÇE AÇIĞI (MİLYON TL) |
BÜTÇE AÇIĞI/GSMH ORANI (%) |
GSMH (MİLYON TL) |
ENFLASYON ORANI (%) |
REEL GSMH (MİLYON TL) |
BÜYÜME ORANI (%) |
2009 |
622 |
12 |
5,183 |
|
5,183 |
-6 |
2010 |
870 |
16.4 |
5,304 |
3.27 |
5136 |
-0.91 |
TABLODAN DA ANLAŞILACAĞI GİBİ 2010 YILI BÜYÜME YERİNE YAKLAŞIK % 1’LİK DARALMA İLE SONUÇLANMIŞTIR.
Bu makalede ana fikir hangi açıklamanın ekonomik gerçekleri yansıttığı değildir. Bunun ötesinde, üzerinde durulması gereken olgu çağdaş bir ülkede ekonomi yönetimi için olmaz olmaz durumunda olan güvenilir ve güncel veri/istatistik noksanlığının ülkemizde ayyuka çıkmasıdır.
2006 Kuzey Kıbrıs Dünya Bankası raporunda yeraldığı gibi Türkiye ile imzalanan protokollarda da taahhüt edilmesine karşın KKTC ‘de güncel ve güvenilir istatistik oluşturma yönünde halen daha kurumsal yapılanmaya gidilmemesi, ülke olarak karnemizde kırık olan ve uluslar arası arenada bizleri mahcup eden bir unsurdur.