Kıbrıs Türk Halkı . Türkiye’deki milli mücadeleden önce . Geleceğini belirlemek ve adayı Enosis yaptırmamak için . Kendi kaderini belirleyecek olan ilk hareketi , Lefkoşa’da Milli Meclisini toplamak oldu .
Adanın dört bir yanından, delegeler Lefkoşa’da toplandı . Enosise Kıbrıs Türk Halkının karşı olduğunu . Adada, Türklerin de kendi kaderini tayin hakkına sahip olduklarını içeren, bir bildiri yayınlandı .
İngiliz sömürge idaresi, bu girişimi ve sonucunu tanımadı .
Baskıcı rejimini artırdı .
Bu yöndeki faaliyetler, İngiliz sömürge yönetimine karşı devam etti.
Türklerin, İngiliz sömürge yönetimine karşı ilk aktif eylem ve direnişi. 27 Ocak 1958 ‘ de başladı .
O tarihe gelinceye kadar . Enosis yollu hareket ve eylemler içerisinde olan EOKA ve Kıbrıs Rum halkının. ENOSİS amaçları için, hem İngilizleri, hem de Türkleri, gözlerini kırpmadan katleden Rumlara. Olmadık hoş görüyü tanıyan İngiliz Sömürge yönetiminin. Türk halkına . Sanki EOKA Türklerin bir terör örgütüymüş gibi yapılan baskılara karşı. 27 Ocak 1958 günü . Türk halkının İngiliz yönetimine, baş kaldırılışının pimini çektiği gündür .
1931 Yılında . Vali konağının yakılmasından sonra . İngiliz sömürge idaresinin getirdiği baskıcı önlemlere. Sanki bu eylemin içerisinde Türkler de varmış gibi . Onları da dahil etmesi ve ENOSİS için Rumlardan taraf tavır takınması karşısında. Kıbrıs Türk Halkı, İngiliz yönetiminin bu kaypak ve adaletsiz tavrına, hep diş bilemişti .
Fakat, örgütlü değildi . Donanımlı değildi .
En önemlisi . Kendisini yönetecek bir lidere sahip değildi .
27 Ocak’ı 28 Ocak’a bağlayan zaman sürecinde . Lefkoşa’nın Girne Kapısından . Saray önüne kadar oluşan kalabalık. Tabii bir şekilde oluşarak gelişmiş ve insan seline dönüşmüştü .
Kıbrıs Türk Halkı ilk kez meydanlarda . Bu adada, Türklüğün de var olduğunu . Bu adanın sahiplerinden birinin, Kıbrıs Türk Halkı olduğunu. Can ve mal güvenliğinin, ancak ve ancak adanın taksimi ile, Anavatan tarafından sağlanacağı vurgusu yapıldı .
Bu masumane ve silahsız gösteri. İngiliz yönetimi tarafından kan ve canla bastırılmaya çalışıldı .
Kıbrıs Türk Halkı ilk kez bağımsızlık ve özgürlük uğruna. 7 şehidini ilk bedel olarak veriyordu .
27 – 28 Ocak 1958 direnişi ile . Dünya, Kıbrıs’ta Rumlardan başka . Bir Türk halkı olduğunu, ilk kez öğrenmeye başladı .
Bu direniş . Kıbrıs Türklerinin . Ciddi bir örgütlenmeye giden yolda ilk adımıdır .
Nitekim . Ayni yılın, Ağustos ayının ilk günü olan 1 Ağustos da . Örgütlü mücadeleye başlamasının, ilk adımını atarak . Türk Mukavemet Teşkilatını kurdu .
TMT ile, Kıbrıs Türk Halkı , mücadelesini örgütlü bir şekilde devam ettirerek . Hem Kıbrıslı Türklerin can ve mal güvenliğini korumaya çalıştı . Hem de , dış dünya . Kıbrıs’ta , Örgütlenip direnen, bir Kıbrıs Türk Halkının varlığını kabullenmek zorunda kaldı .
Bu gerçek karşısında . Batı ve Nato . Kıbrıs’ta iki ayrı etnik kökene dayanan. İki ayrı dini olan, bu halkların ortaklığında. Bir siyasi idare oluşturarak . Adanın yönetiminin, bunlar tarafından yapılmasına karar verdi .
Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu . Bu Cumhuriyetin iki ortağından biri. Kıbrıs Türkleri. Diğeri de Kıbrıs Rumları idi.
Bu Cumhuriyet ve Anayasasının garantisi de, iki Anavatan ve İngiltere oldu .
Oluşan ortaklık . “Fonksiyonel Federasyon “ şekli .
Yani coğrafi olarak bölünmemiş, bir federatif yapı .
Garantörler, hem Devleti . Hem de bu Devletin vatandaşlarının tabii olacakları Anayasayı korumak ve kollamakla mükellefti .
Yani vatandaşların anayasal haklarını korumaktı.
Bunun başında da, can ve mal güvenliği hakkını sağlamak geliyordu.
Bazı çevreler diyor ki . Türkiye geldi . Anayasal düzeni sağlasın ve geri dönsün diye .
Niye bu kadar zaman, adada kaldı .
Anayasa maddelerinin içerisindeki en büyük . Ne vazgeçilebilir . Ne de devredilebilir hak. Hayat Hakkıdır .
Buna bir bakalım :
7 . Md. Hayat bütünlüğünden bahsediyor
8 . Md. İşkenceden bahsediyor .
Diğer bir madde . Mülk hakkından bahsediyor .
Bunlar bazıları .
Cumhuriyeti, karşı taraf, üç sene bile yaşatmadı .
11 sene, Kıbrıs Türk halkının anasını ağlattılar .
Anayasayı ve düzeni ara ki bulasın .
Garantör ve İttifak Anlaşmaları da. 11 yıl Kıbrıs Türklerine merhem olmadı . Olamadı .
Demek ki , sistemde bir eksiklik var .
Sistem işlemedi .
Şimdilerde . Federasyon tartışmaları ülkeyi gerdi ve böldü .
Federasyon, çözüm için en gerçekçiymiş .
Yahu bir geriye bakın . Kıbrıs Cumhuriyeti Federasyon değil miydi ?
Bölgesel değildi. O kadar .
Garanti sistemi 11 yıl çalışmadı çalıştırılmadı .
Demek ki, işlevselliğini daha da aktif hale getirmek için çalışılmalı . Değil ortadan kaldırmak için, türlü manevralara girişmek . Halkın moralini bozmaya kimin ne hakkı var .
Yıkılmış bir binanın yerine, yenisini yapmak varken .
Harabeyle uğraşmak niye ?
61’inci yılında . Şehitlerimizi rahmet . Saygı ve minnetle anıyor . Işıklarının daim olmasını diliyorum .