Engelliler Haftası, 10 Mayıs ile 16 Mayıs arasında, Birleşmiş Milletler’e üye 156 ülke tarafından kutlanan özel bir haftadır. 10 Mayıs Engelliler Haftasının açılışı ile başlayan bu hafta 11 Mayıs Görmeyenler günü, 12 Mayıs İşitme ve Konuşma Kusurluları günü, 13 Mayıs Ortopedik Engelliler günü, 14 Mayıs Zeka ve Ruhsal Engelliler günü, 15 Mayıs Güçsüz Yaşlılar ve Korunmaya Muhtaç Çocuklar günü, 16 Mayıs Engelliler Haftasına genel bakış olarak devam ederek son bulan farkındalık yaratabilecek çeşitli faaliyetlerle kutlanmaktadır.
Bu hafta boyunca engellilerin sorunları bu sorunlara çözüm olabilecek yöntemler, engellerin önlenmesi, engelli eğitimleri ve iş olanakları üzerinde bilgi verilmektedir. Engelliler ile empati kurulmanın önemi anlatılmaktadır.
Engeli olmaya sebep olan başlıca nedenler arasında akraba evlilikleri gelmektedir. Diğer faktörler olarak annenin hamilelikte tedbirsiz davranışları, aşıların zamanında yapılmaması ve kazaların neden olduğu engeller gelmektedir. Engelin oluşmaması için birçok önlem alınabilmektedir.
Öncelikle toplumun engele neden olabilecek olası durumlar konusunda bilinçlendirilmeli, iş kazaları ve trafik kazalarının önlenmesi veya kazanın gerçekleştiği durumlarda nasıl davranılması gerektiği konusunda bilgi verilmelidir.
Türkiye’nin de taraf olduğu Mayıs 2008’de yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’nin giriş bölümünde bilinmesi gereken önemli maddeler bulunmaktadır. Bunlar;
• İnsanlık ailesinin tüm mensuplarının, doğuştan sahip oldukları onuru, değeri, eşit ve devredilmez hakları; dünyada özgürlüğün, adalet ve barışın temelidir.
• Tüm insan haklarının ve temel özgürlüklerin evrensel, bölünmez, birbiriyle bağlantılı ve karşılıklı bağımlı olma niteliği ile engelli bireylerin bu haklardan herhangi bir ayrımcılığa uğramaksızın yararlanmalarının güvence altına alınması gereklidir.
• Daha yoğun bir desteğe ihtiyacı olan engelliler dahil olmak üzere, tüm engellilerin insan haklarının güçlendirilmesi ve korunması gerektiği devletin temel ödevlerindendir.
• Engellilerin kendilerini doğrudan ilgilendiren ve diğer politika ve programların karar alma süreçlerine etkin olarak katılabilme hakları vardır.
• Irk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da başka fikir, ulusal, etnik veya toplumsal köken, mülkiyet, doğum, yaş veya başka bir statü bakımından birden fazla nedene dayalı olarak veya ağır ayrımcılığa uğrayan engellilerin karşılaştığı zor koşullar giderilmelidir.
• Engellilerin insan hak ve temel özgürlüklerinden tam yararlanmasını teşvike yönelik çabaların toplumsal cinsiyet perspektifi içermesi gerekir.
• Barış ve güvenlik ortamının ve uygulanabilir insan hakları belgelerine riayet edilmesinin, özellikle silahlı çatışma ve yabancı işgali halinde engellilerin tam korunması vazgeçilmez görevdir.
Engellilerin yaşamlarını insanlığa uygun bir şekilde sürdürebilmeleri için tüm sosyal ve ekonomik haklara sahip olabilmeleri açısından pozitif ayrımcılık kapsamında değerlendirilmelidirler. Türkiye’de engellilere yönelik yasal uygulamaların daha uygulanabilir bir hal alması için sosyal politika ve sosyal hizmetlerdeki yeni kurumsal yapılanmalar göz önüne alınarak düzenlenmelidir.
2011 yılında TÜİK tarafından yapılan Nüfus ve Konut Araştırması verilerine göre toplam nüfusun yüzde 6,9’u engellidir. Fakat günümüze kadar bu oranın arttığı düşünülmektedir. Bu nedenle en kısa sürede alınacak önlemler engellilerin sosyal yaşama katılımında artış sağlayacaktır.
Engellilerin engelleri eksik olarak görülmeden yardımcı olunmadır. Eğitimlerinin aksamadan devam edebilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Toplu ulaşım da rahat edebilmeleri için onlara uygun imkanlar sağlanmalıdır. Bina girişlerinde merdiven yanına rampa koyulmalıdır. Mümkün olan her alanda kabartma yazıları da kullanılmalıdır.
Asansör düğmeleri herkesin ulaşabileceği şekilde aşağıda ve yatay olmalıdır. Kaldırımlara araçlar park edilmemeli ve engellerin kullanımına uygun şekilde yapılmalıdır. Trafik ışıklarına sesli sinyalizasyonlar yerleştirilmeli. Bir gün kendimizin de onların yerinde olabileceğini düşünebilmeliyiz. Onlar için bir şey yapmıyorsak bile hayatlarını zorlaştırmamalıyız. Önemli olan onlarla arkadaş olabilmek ve yaşamımızda karşılaştığımız engeller konusunda bilinçli davranabilmektir.
Engelli bireyi eğitimsiz, ilgisiz, sevgisiz ve işsiz bırakmayın.
KAYNAK
www.engellilerkonfederasyonu.org.tr
