“Mevlid Kandili neden tatildir?” sorusu yeni değil; her yıl tekrarlanıyor. Ben de bu tartışmalara ışık tutmak için geçmişten bugüne uzanan tarihsel arka planı araştırdığımda, konunun köklerinin oldukça derin olduğunu gördüm.
Her Mevlid Kandili tatilinde aynı sorular gündeme gelir: “Neden tatildir?”, “Kaldırılmalıdır.” Bu tartışmalar, 2013 yılında da yeniden yaşanmıştı. Dönemin Meclis Başkanı Hasan Bozer’in sunduğu yasa önergesi, 15 Şubat 2013 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Gerekçe olarak devletin verimliliğini artırmak için tatil günlerinin azaltılması ve birçok İslam ülkesinde bu günün resmî tatil olmaması gösterildi. Ancak girişim sonuçsuz kaldı; yasa değişmedi ve Mevlid Kandili tatil olarak kaldı.
Bu tartışmalar, aslında birkaç saatlik iş kaybı ya da idari bir düzenlemenin ötesinde, doğrudan kimlik ve eşitlikle ilgilidir. 1960 Cumhuriyeti’nin ortaklık yapısı, İngiliz sömürge döneminden devralınan denge anlayışı ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin eşit egemenlik iddiası içinde değerlendirilmesi gereken bir konudur.
1960 Anayasası’nda kandil günleri tek tek sayılmamış olsa da, Türk ve Rum toplumlarının eşitliği güvence altına alınmıştır. Mevlid Kandili’nin tatil olması da işte bu eşitliğin fiili bir yansımasıdır. Türkler için bu gün, yalnızca dini bir anlam taşımamış; aynı zamanda kurucu ortaklık statüsünün de simgesi olmuştur.
Nitekim İngiliz yönetimi 1925’te Rumların İsa Peygamber’in doğum günü ve Paskalya’sını resmî tatil kapsamına alırken, Müslüman Türklerin Ramazan, Kurban Bayramı ve Mevlid Kandili’ni de aynı statüye dahil etmişti. Bu düzenleme, iki toplumun dini kimliklerini eşit düzeyde tanımaya hizmet etmiş ve 1960 Cumhuriyeti döneminde de sürmüştür.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 1984’te çıkarılan “Resmî Tatil ve Anma Günleri Yasası” ile Mevlid Kandili, on yedi resmî tatilden biri hâline gelmiştir. Böylece İngiliz ve Cumhuriyet dönemlerinden gelen uygulama, bu kez açık bir yasal normla pekişmiştir.
Kanaatime göre Mevlid Kandili’nin tatil olarak sürdürülmesi, yalnızca dini bir tercih değil; Kıbrıs Türk halkının tarihsel haklarının, kimliğinin ve egemenlik vizyonunun da görünür bir ifadesidir. Özellikle günümüzde savunulan eşit egemenlik ve iki devlet vizyonu bağlamında, bu sembolik günün korunması ayrı bir önem taşımaktadır.
Bu güne söz mü?
Mevlid Kandili tatili, Kıbrıs Türk halkının geçmişten geleceğe taşıdığı onurlu mirastır.