Özellikle forensik bilmin olmazsa, olmazı..
Suçluların yakalanmasında , yüzde yüz güvenilir delil..
Suçlu veya masumu ayrıştıran, bir tür turnusol kağıdı..
DNA ne demek ? Kelime olarak “Deoxyribonucleic Acid”..
Eksik oksijenli çekirdek asiti, hücre çekirdeği içinde kalıtımsal genetik bilgiler taşıyan asit..
Bizimle ilgili her türlü özelliği taşıyan, gösteren “mucizevi” bileşim..
İngiltere, son günlerde DNA ile ilgili birbirinin tam zıttı iki tezi tartışıyor..
Bir bölüm, ülke çapında hemen hemen herkesin DNA’sının alınmasını savunurken,
Bir başka bölüm ise mevcut yarım milyondan fazla DNA verilerinin, imha edilmesinden yana..
Geçtiğimiz Cuma günü, oldukça yüksek profilli 2 kriminal dava sonuçlandı ve suçluları “Ömür boyu” hapse mahkum edildi..
Bunlardan biri , 2 yıl önce evinin önünde 7 defa bıçaklanıp, öldükten sonra tecavüze uğrayan 18 yaşındaki Sally Anne Bowman adlı güzeller güzeli bir genç kızla ilgili..
Diğeri ise 1,5 yıl önce Ipswich’de, 6 haftada 5 hayat kadınını boğarak öldüren, “seri katil”in davası..Bu dava, kamuda “Suffolk Katili” olarak aylarca yer aldı.
Her iki dava da birkaç gün önce bitti ..
Her 2 davanın suçluları , DNA sonuçlarıyla , mahkemeye çıkarıldı.. Ve suçları bu kanıt üzerine kesinleşip , mahkum edildi..
Buraya kadar iyi, güzel.. Katiller yakalanıp, adalete teslim edildi, suçlarını sonuna kadar inkar etseler de, DNA kanıtıyla mahkum oldular.. Ve iki davada da jüri, sanıkları oy birliğiyle “suçlu” buldu..
İki ayrı davada, 2 ayrı yargıç da katilleri “Ömür boyu” hapse mahkum etti..
Sally Anne’nın katiline en az 30 yıllık hapis zorunluluğu gelirken,
Suffolk katiline, yaşları 19 ile 24 arasındaki 5 kurbanı için, 5 ayrı “ömür boyu” hapis cezası veren yargıç, katilin ömrünün sonuna kadar hapiste kalmasına, ancak cenazesinin oradan çıkmasına karar verdi..
Şüpheye en ufak bir nokta bırakmayan , 2 kişiyi ömür boyu hapse yollayan bu kesinlik, DNA’siz mümkün olamayacaktı..
Bir kan lekesi, sperm, saç teli, deri kırıntısı, tükürükle belirlenen DNA, dünyanın bir ucundan sizi bulup, suç mekanına çekip, getirmeye, orada bulunduğunuza şüphe getirmeyecek tek kanıt, tek ispat mekanizması..
Peki böyle bir ispat mekanızması, neden iptal edilmek isteniyor..
Suçlular böyle yakalanıyorsa, itirazlar neden ?
Bir suç işlendiğinde, güvenlik makamları bazı şahısların DNA örneği vermesini istiyor..
Yıllarca süren bu işlemle, yüz binlerce kişiye ait DNA bilgi bankası oluşuyor..
Şu anda, İngiltere’de 1995’den bu yana 4.3 milyon DNA örneği toplanmış bulunuyor..
Eski Başbakan Tony Blair de gönüllü DNA’sını verenlerden biri..
DNA örneği verenlerin hepsi, tabi ki suçlu değil..
Ancak, herhangi bir suç işlendiğinde, üzerinde araştırma yapılmak üzere hazır bekleyen DNA örnekleri..
DNA örneği alınıp, suç nedeniyle göz altında tutulan , ancak haklarında herhangi bir cezai karar alınmayan 2 İngiliz, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurarak, kendilerine ait DNA sonuçlarının bilgi bankasından çıkartılmasını talep ettiler..
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, bu 2 kişi hakkında olumlu karar alırsa, İngiliz DNA bilgi bankasındaki 4.3 milyon örnekten yüzde 13’ü, yani yarım milyondan fazla DNA bilgisi, bir kalemde silinecek..
İngiliz The Times gazetesine göre, DNA örnekleri, 1995’den bugüne kadar 114 cinayet, 55 cinayet teşebbüsü, 116 ırza geçme davasında suçluları buldu.. İrili, ufaklı 14 bin ayrı dava da DNA sonuçlarıyla, suçluların yakalanmasıyla sonuçlandı..
Londra’nın güneyinde, evinin önünde bıçaklanıp, öldürülen Sally Anne’nın 9 ayda yakalanan katili, eğer DNA örneği poliste olsa , 24 saatte yakalanabilecekti..
İngiliz polisi, DNA ile işlerinin hem kolaylaştığı, hem çabuklaştığını savunuyor..
Hem de soruşturmalar için harcanan zaman ve paradan büyük tasarruf yapıldığını vurguluyor..
Bunlar işin maddi yanı..
Bir de canı yanan aileler tarafından işe bakmak da yarar var..
Onların da yanan canları, suçluların bir an önce yakalanmasıyla biraz olsun hafifliyor..
Bir yanda, küresel DNA bilgi verilerinin güvenlik birimlerince değişimi, daha fazla DNA örneğini destekleyen bir görüş..
Diğer yanda, herhangi bir nedenle DNA örneği alınıp, hiçbir suçu bulunmayanların bu bilgilerinin, tamamen iptali isteği..
DNA suçluyu saptadığı gibi, masumu da kanıtlayan, hem de hiçbir şüphe bırakmayacak şekilde ispatlayan mükemmel bir sistem..
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararı, kriminal davaların geleceğini çok yakından ilgilendiriyor..