Aslan: Şu halde içerik itibari ile birbirine yaklaşan iki devlet görülmekle birlikte Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın değişen ve günümüze uyarlanan bazı hükümlerinin KKTC Anayasası’nı aştığı da görülmektedir

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (UKÜ) Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Betül Aslan “Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Fonksiyonel Anayasa” başlığını taşıyan çalışmasında iki devletin anayasalarını karşılaştırarak inceledi. Betül Aslan, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti’nin hukuk sistemleri ekseninde irdelediği çalışmasını ayrıca Almanya’da düzenlenen 13. Uluslararası Avrupa ve Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku Kongresi’nde sundu.

FONKSİYONEL ANAYASA KAVRAMI: Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Betül Aslan çalışmasıyla ilgili yaptığı açıklamada öncelikle “fonksiyonel anayasa” kavramının ne olduğuna açıklık getirerek şunları söyledi: “Fonksiyonel anayasa kavramı Türkiye Anayasa Hukuku’nun hukukilik boyutuna bir katkısı olarak ortaya çıkmış bir kavramdır. Bu kavram iki unsur ekseninde biçimlenmiştir. İlki biçimsel bir anayasa, diğeri ise anayasal uygulama mekanizmasıdır. Biçimsel anayasa devletin organları ve işleyişi ile insan hak ve özgürlüklerine ilişkin hükümler bütünü olup Anayasa Hukuku’nun normatif boyutunu oluştururken; anayasal uygulama mekanizması ise Anayasa Hukuku’nun somut bir hukuk dalı olmasını sağlamaktadır.”

“BİRBİRİNE YAKLAŞAN İKİ DEVLET GÖRÜLÜYOR”: Betül Aslan, 1985 tarihli KKTC Devleti Anayasası’nın, Türkiye Cumhuriyeti’nin 1961 Anayasası’ndan esinlendiğini hatırlatarak şöyle dedi: “1961 Anayasası Türkiye Anayasa Hukuku Tarihi’nde en ileri ve etkili anayasal hükümleri içeren Anayasa olup yürürlükteki Türkiye Cumhuriyeti Anayasası olan 1982 Anayasası’ndan oldukça gelişmiş anayasal özellikleri içermektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ise tartışmalı bir anayasadır ve 1961 Anayasası’ndan daha geri hükümler içermesine rağmen gün geçtikçe yapılan reformlar ile 1961 Anayasası’na yaklaşmaktadır. Şu halde içerik itibari ile birbirine yaklaşan iki devlet görülmekle birlikte Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın değişen ve günümüze uyarlanan bazı hükümlerinin KKTC Anayasası’nı aştığı da görülmektedir.”

“HER İKİ DEVLETTE DE ANAYASALARIN KORUNMA KARAKTERLERİ FARKLI”: Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Aslan, iki devletin anayasasını korunma karakterleri açısından incelerken iki devletin kurucu dokusunun aynı olduğunu ancak KKTC Anayasası’nın insan eksenli, T.C. Anayasası’nın ise çoğunluğun kimliğine dayalı olduğunu aktardı. Anayasanın korunma karakteri açısından ise farklılıklar olduğunu belirten Aslan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın bünyesinde çok farklı kültürleri barındırdığından hukuku da aşarak devleti korumayı üstün tuttuğunu belirtti. Son zamanlarda siyasiler tarafından anayasa yargısının tehlike olarak görüldüğünü söyleyen Aslan bunun Anayasa Hukuku’nun uygulanabilirliğini olumsuz etkilediğini ifade etti. Betül Aslan KKTC Anayasası’nı değerlendirirken de “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti daha az sayıda kültürü barındırmakta ve bünyesindeki kültürlerin mensupları da daha çok kaynaştığı için hukuk toplumu mantalitesi Türkiye’den bir kademe daha ileridir.