Liderlerin önceki günkü görüşmesinin ardından Rum basını da olayı ‘ilerleme var’ şeklinde manşetlere taşıdı. En yüksek tirajlı gazete Fileleftheros, yaklaşık bir saat baş başa görüşen liderlerin ortamı yumuşattığını fakat Türklerin öze ilişkin tezlerini değiştirmediğini yazdı.

Rum gazeteleri, doğrudan müzakereler çerçevesindeki önceki günkü görüşmede; Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ile Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas’ın baş başa görüşmeleri ve BM’nin; momentumu koruma çabaları sayesinde ortamda gözle görülür bir iyileşme sağlandığı, ancak görüş ayrılıklarının üzerine köprü kurmanın başarılamadığı yolunda haberler yer aldı.
FİLELEFTHEROS; “Ortamın ‘Restorasyonu’” başlığıyla manşete çektiği ve edindiği bilgilere dayandırdığı haberinde 3 saati aşkın görüşmede ele alınan konulardan; Kıbrıs sorununun özüne ilişkin anlaşmazlıkların varlığını koruduğunun anlaşıldığını yazdı, şöyle devam etti:
“Başkan Dimitris Hristofyas’ın Talat’la gerçekleştirdiği, bir saat süren baş başa görüşme, önceki görüşmelere oranla ortamı iyileştirdi, ancak Türklerin öze ilişkin tezlerini değiştirmedi. Baş başa görüşmede ele alınanlar, baş başa görüşmede konuşulanlar, karşılıklı öneriler ve öze ilişkin tartışmalar görüşmenin sonraki aşamasına da yansıdı.
Başkan Hristofyas, Talat’a; kamuoyuna açıklamada bulunmaktan kaçınmasını tavsiye etti. Aynı zamanda daha sık, haftada bir görüşmek suretiyle prosedürün hızlandırılmasına, Nami ve Yakovu’nun da yükseltilmiş role sahip olmasına karar verdiler. Nami ve Yakovu; yanlarına uzmanları da alarak konuları görüşecekler.

Toplumsal haklarda gçrüş birliği
Güvenilir bilgilerimize göre müzakereler Deniz Hukuku’nun görüşülmesiyle başladı, ancak bir sonuca varılamadı. Öğrendiğimize göre müzakere sonunda Türk tarafı itirazda bulundu. Türkiye’nin İsrail’le birlikte istisna teşkil ettiğine ve çeşitli nedenlerle Deniz Hukuku sözleşmesini imzalamadıklarına işaret ediliyor.
İlk kez önceki günkü görüşmede ele alınan ve iki liderin siyasi-ideolojik yaklaşımlarından kaynaklanan ‘Vatandaşların Toplumsal Hakları’ konusunda ise görüş birlikleri saptandı. Ancak bu meselenin; henüz ele alınmaya başlanmayan temel insan haklarının üzerinde olması söz konusu değildir. Bu haklar, Merkezî Hükümet’in yetkileri dahilinde olacak. Merkezî Hükümet’in yetkileriyle ilgili olarak; Avrupa Birliği’yle ilgili konular görüşüldü.

Rum tezini reddetti İsviçre modeli önerdi
Önceki günkü görüşmede yürütme yetkisi konusu da müzakere edildi. Öğrendiğimize göre Başkan Hristofyas, çeşitli yönetim sistemlerini ve bunların avantaj ve dezavantajlarını ortaya koyarak; başkanlık sistemini önerdi. Yani Başkan ve Başkan Yardımcısı ve bunların dönüşümlü başkanlığının işlemesini… Talat ve çalışma arkadaşları ara istediler, istişare ettiler ve müzakere masasına geri döndüler. Mehmet Ali Talat da, çeşitli yönetim sistemlerine ilişkin bir analiz yaptı, Kıbrıs Rum tezini reddetti ve İsviçre modelini önerdi. Başkan Hristofyas muhatabına; Kıbrıs Rum tarafının İsviçre modelini kabul etmediğini söyledi ve detaylı yanıtını; önümüzdeki Pazartesi olarak belirlenen bir sonraki görüşmeye sakladı.”

Talat 3 dedi Hristosyas 1
Gazete, üç buçuk saat süren görüşmede, bir sonraki görüşmenin 13 Ekim Pazartesi günü yapılmasına; Cumhurbaşkanı Talat’ın haftada 2–3 görüşme yapılmasını istemesine rağmen görüşmelerin haftada bir gerçekleştirilmesine ve görüşme programının da iki liderin programlarına göre ayarlanmasına karar verildiğini yazdı.

Talat’ın kızına hediye
Rum Yönetimi Başkanı Hristofyas’ın, AB Zirvesi’ne katılmak üzere önümüzdeki hafta Salı günü Brüksel’e gideceğini haber veren gazete, Hristofyas’ın görüşmenin öncesinde Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’a, yaz sezonunda evlenen kızına düğün hediyesi olarak; her iki toplumun da yaptığı geleneksel Kıbrıs işi olduğundan sembolik öneme sahip olduğunu söylediği Lefkara işi bir örtü hediye verdiğini yazdı.



Politis: buzlar kırıldı
Politis; “Prosedür Hızlandırılıyor” başlık ve spotlarını kullandığı manşet haberinde Talat-Hristofyas görüşmesinin; son zamanlarda oluşan buzların kırıldığını gösterdiğini yazdı.
İki liderin; haftada en az bir kere görüşme, prosedürü hızlandırma ve konuları daha ileri inceleme için havale edecekleri çalışma gruplarını yeniden aktifleştirmeye karar verdiklerini belirten gazete, “Aleksander Downer müzakerelerde haddini aştı. Önceki günkü görüşmenin sonucu; baş başa görüşmelerinde çok şey üzerinde uzlaşan iki lidere atfedilse de BM Genel Sekreteri’nin Özel Danışmanı’nın New York dönüşünde ortaya koyduğu çerçeve içerisinde hareket ettikleri aşikârdır” ifadesini kullandı.

Alithia: ilerleme işareti
ALİTHİA; “Talat-Hristofyas Görüşmesinde İlk İlerleme İşaretleri” başlıklı haberinde Downer’in görüşme sonrasında yaptığı “çalışma grupları, temsilciler ve uzmanlar iki liderden alacakları talimatlara göre görüşmeler gerçekleştirecekler” açıklamasını öne çıkardı.

Hristofyas: “Adım adım ilerleyeceğiz”
Gazete, Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas’ın görüşme sonrasında Rum Başkanlık Köşkü’ne dönüşünde kendisini bekleyen gazetecilere yaptığı açıklamayı da; “Hristofyas, İlerleme Adım Adım Diyor” başlığıyla yansıttı.
Gazeteye göre Hristofyas, Cumhurbaşkanı Talat’la yaptığı görüşmenin sonuçlarından memnun olduğunu söyledi. Aleksander Downer’in görüşme sonrasında söylediği gibi federal yönetim konusunda ilerleme sağlanıp sağlanmadığının sorulmasına karşılık Hristofyas, “Downer’in söyledikleri iki toplum liderini de ifade ediyor” yanıtını verdi.
Hristofyas; Cumhurbaşkanı Talat’la baş başa yaptığı görüşmeyle ilgili soruya karşılık da, kendi aralarında dostça konuştukları, bu tür görüşmelerin devam edeceği yanıtını verdi. Hristofyas şunları söyledi:
“Şu ana kadar üç görüşme oldu. Zannederim, ‘Kıbrıs sorunu çözülmesi gerekirdi’ mesajını vermemiz gerekmez, çünkü Kıbrıs sorununun, her iki toplumun farklı görüşlerinin bulunduğu 5–6 çok çok önemli yönü var. Şurası nettir: Her şeyden önce bizim ve sizin sabırlı olmanız gerekir.
Benim söylediğim; orada görüşleri, tezleri savunarak Kıbrıs sorununun çeşitli yönlerinde her iki toplumun da çıkarına olacak bir çözüm bulmaya çalıştığımızdır. Dolayısıyla, o kadar süratli olmasa da ilerleme sağlayacağız, yeter ki ilerleyelim. Merkezî Hükümet’in yetkileriyle ilgili 2–3 adım attık”


Rum siyasilerden farklı görüşler
FİLELEFTHEROS ve diğer gazeteler; AKEL ile DİKO’nun, Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas’ın Kıbrıs sorununun çözüm müzakerelerindeki çabalarından memnuniyet duyduklarını belirttiklerini, EURO.KO’nun ise aksi görüş açıkladığını yazdılar.

AKEL Basın Sözcüsü Andros Kiprianu; Rum Yönetimi Başkanı Hristofyas’ın müzakere masasında ileri adım atılabilmesi için işbirliği göstererek yapıcı bir şekilde çalışmakta olduğundan emin olduğunu ifade etti.
Rum Meclisi ve DİKO Başkanı Marios Karoyan da; Hristofyas’ın müzakerelere iyi niyet ve inançla katılmakta olduğundan şüphe duymadıklarını ifade etti.Karoyan; Hristofyas’ın müzakere masasında BM ve AB ilkelerine uygun önerilerde bulunacağından emin olduğunu da vurguladı.
EURO.KO Başkan Yardımcısı Stratos Panayotis ise; Hristofyas’ın müzakerelerde Türk tarafının taleplerine engel koymadığını kaydetti.
Panayotis; “ortak zeminin Hristofyas’ın mı yoksa Talat’ın açıkladıkları mı olduğu” sorusunu da dile getirdi.