Latin Amerika'da yegane sorun güvenlik değil tabiatıyla. Fakirlik, hayat pahalılığı, gelir adaletsizliği, neoliberal ekonomik modelin olumsuz etkileri, siyasi kutuplaşma, otoriter rejimler ve düzensiz göç gibi farklı uzun bir sorunlar listesi mevcut. Ancak bir numarada güvenlik ve asayiş meselesinin yattığı şüphe götürmüyor. Bu devasa sorun en fazla Meksika'nın başını ağrıtıyor, seçim kampanyalarında liderler asayiş ve huzuru temin edecekleri yönünde sözler veriyorlar, ancak sonuç alamıyorlar.
* * * *
2018 yılında seçilen Cumhurbaşkanı Andre Manuel Lopez Obrador (AMLO) izlediği halkçı ve kibirden uzak politikalarla alt ve orta gelirli vatandaşın kalbini kazandı, tarifeli uçakla seyahat etti, önceki cumhurbaşkanlarının kullandıkları lüks uçağı sattı, saraylarda oturmayı reddetti. 6 yıl sonra halktan yana politikasının karşılığını aldı:
* * * *
'protejesi', partisi MORENO'nun (Movimiento Regeneracion Nacional-Ulusal Yenilenme Hareketi) adayı, başkent Mexico City'nin Belediye Başkanı Claudia Sheibaum, yüzde 60 civarında oyla yeni cumhurbaşkanı seçildi. 32 eyaletin 31'inde MORENO adayları vali seçildiler. Başkentin yeni belediye başkanı da MORENO'dan, yine bir kadın (Clara Brugada). MORENO ve ittifak kurduğu koalisyon Meclis'te üçte iki çoğunluğu elde etti, Senato'da ki çoğunluk da MORENO'nun.
* * * *
Özetle 10 yıl önce AMLO tarafından kurulan MORENO, 2024 yazında, Meksika'yı 80 yıl yöneten Devrimci Kurumsal Partiyi (Partido Revolucionario İnstitucional) siyaset sahnesinden aşağıya attı.
* * * *
6 yıl boyunca halk desteği yüzde 60'ın altına düşmeyen AMLO'nun can güvenliği ve asayiş konusundaki karnesine baktığımızda ise solcu popülist liderin sınıfta kaldığını görüyoruz. Meksika'da 2000 li yıllardan günümüze, her sene, uyuşturucu çetelerinden kaynaklı, 30 bin civarında ölüm meydana gelir.
* * * *
AMLO döneminde, 6 yılda, toplam 170 bin civarında insan hayatını kaybetti. Her gün 80 kişi uyuşturucu şiddetine kurban gitti, gün başına 10 kadın öldürüldü, her sene 3 bin kişi kaçırıldı. Sadece seçim kampanya döneminde 50 civarında belediye başkanı veya milletvekili adayı çete kurşunlarına hedef oldular. Can güvenliği alanındaki bu net başarısız tabloya rağmen AMLO'ya sandıklarda gösterilen yüksek teveccüh, Meksika seçmeninin, uyuşturucu kaynaklı şiddet hareketlerini kanıksadığı, bu alanda tepkisini yitirdiği manasına geliyor.
* * * *
Makroekonomik göstergelere baktığımızda, Meksika'nın iyi neticeler aldığını, ABD dış ticaretinde Çin'i aşağı çekerek bir numaraya yükseldiğini, 2023 yılında 36 milyar dolar yabancı sermaye çektiğini (ABD ve Çin firmaları) görüyoruz. AMLO döneminde fakirlik oranı yüzde 50 den 43'e düşmesine rağmen her yıl bir milyona yaklaşan Meksika'lının, güvenlik ve fakirlik sebebiyle, ABD'ye göç etmeye çalıştığını biliyoruz. Yoksulluğun gözü kör olsun demek yetmez, Meksika bölgede lider ülke iddiasını sürdürecek ise, bu rakamı aşağı çekmek zorunda.