Murat BODUR

Lefke, Kıbrıs’ın kuzeyinde, Güzelyurt Körfezine bakan bir konumdadır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin batı bölgesinin en batısında yer alan Lefke, Güzelyurt ilçesine bağlıdır. Toplam nüfusu 2006 itibariyle 11.071'dir. Lefke Tarıma elverişli toprakları sayesinde iklime uygun ürünler yetiştirilmeye çalışılmaktadır.

1920 yılından 1974 yılına kadar kasaba Kıbrıs Maden Şirketi’nin (CMC) bölgedeki faaliyetleri nedeni ile oldukça yoğun bir nüfusa sahipti. Bu dönem içerisindeki bölge nüfusunun ihtiyaçlarına yanıt verecek çeşitli sektörler bölgede kurulmuş ve nüfusla orantılı bir şekilde gelişmişti.

Ne var ki maden şirketinin varlığı bölge tarımını bu dönem içerisinde olumsuz etkilemekteydi.

Tarihsel zenginliklerin yanında KKTC’deki tek golf sahasına da sahip olan Lefke, turizm yönünden de oldukça geri kalmış. Bölgeye canlılık getirir düşüncesiyle 1990 yılında açılan Lefke Avrupa Üniversitesi, 19 yıl geçmesine rağmen halen bölgede arzu edilen gelişme sağlanamadı.

Trodos dağlarının eteklerinden süzülüp gelen akarsu, buradaki bahçelere hayat verirken, Kıbrıs'taki en iyi ve en lezzetli portakallar burada yetiştirilir. Kıbrıs'taki en fazla hurma ağacı da Lefke'de bulunuyor.

Gemikonağı'ndan başlayarak Lefke'de çeşitli dönemlere ait mimarî yapı örneklerini görmek de mümkün. Modern evler, sarı taştan yapılan büyük konaklar, Osmanlı mimarî örneklerini taşırlar, maden ocağının faal olduğu dönemlerde yapılan işçi eveleri bunların başlıcalarıdır.

Bunların yanı sıra, su kemerleri, Pir Paşa Camii, Orta ve Aşağı camiler de önemli yapılardır. Soli ve Vouni antik kentlerinin kalıntıları ile Yeşilırmak'taki Yeşilırmak Taşı bölgedeki önemli tarihî kalıntılar.

Kıbrıs M.Ö.1500 tarihlerinde, Mısır hakimiyetine girdi. Kıbrıs, Mısır’a vergisinin en azından bir bölümünü bakır olarak ödemekteydi. Öte yandan, Lefke’deki hurma ağaçlarının Mısırdan getirildiği de biliniyor. Bugün, sayıları 1000 civarında olan hurma ağaçları, bakırın maden ocaklarından çıkarılmasını sağlayan sepet yapımı için getirilip Lefke’ye ekilmiş. Mısırlıların Lefke’de hangi tarihlerde bakır madenlerini işletmeye başladığı tam olarak bilinmiyor.1938 de Ablıç madenini işletmeye açan CMC. Bölgedeki antik çağlardan kalma tünelleri bulur. Yapılan incelemeler bu bölgede madencilik faaliyetlerinin yanında küçük yerleşim birimlerinin de varlığını ortaya çıkarır.