BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Aleksander Downer’ın Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum tarafına sunduğu, 2008-2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen müzakerelerden derlenen uzlaşı ve anlaşmazlık noktalarını içeren belgenin ekonomi başlığına ilişkin kısmı, Simerini gazetesinde yayımlandı.
TEK MERKEZ BANKASINDA UZLAŞI
Uzlaşı belgesinde, tarafların tek, bağımsız ve federal düzeyde faaliyet gösterecek bir Merkez Bankası konusunda uzlaştıklarının görüldüğünü belirten gazete, buna karşın bir “şubesinin” iç yapı olarak, belirsiz bir süre boyunca Kıbrıs Türk “devletçiğinde” faaliyet göstermesinin öngörüldüğünü yazdı.Belgede, dilin ve veri kayıt işlemleri ile denetim programlarındaki farklılığın yarattığı engellerin aşılabilmesi için bunun gerekli olduğu belirtilirken söz konusu şubenin yetkilerinin tam olarak ne olduğunun ise kararlaştırılmadığı ifade edildi.Merkez Bankası, farklı toplumlardan gelecek başkan ve başkan yardımcıları tarafından yönetilirken atamaların yedi yıl için geçerli olacağı ve yenilenmeyeceği belgede belirtiliyor.
Belgede, yönetim kurulunun ise hükümet tarafından atanacağı ve gerekli hallerde Yunanca, Türkçe ve İngilizce dillerinin kullanılacağı vurgulanıyor.Gazete, çözümden sonra devletin resmi para biriminin Euro olması konusunda uzlaşı bulunduğunu ve gerekli uyumun sağlanabilmesi için en az bir yıl Türk Lirası’nın da kullanımının gerekeceğinin düşünüldüğünü yazdı.
VERGİ KOMİSYONU OLUŞTURULMASI
Gazete, uzlaşı belgesinin ekonomi başlığında, vergilerin doğru idaresinin sağlanması amacıyla bir vergi komisyonu oluşturulması konusunda da uzlaşı olduğunu yazdı.Merkezi hükümetle devletçiklerin vergi politikalarının koordinasyonunu sağlayacak komisyonun danışma komisyonu niteliğinde olacağını ve AB yasaları çerçevesinde faaliyet göstereceğini belirten gazete, komisyonun; “devletçiklerin” iç gelirler (dairesi) müdürleri ile Maliye Bakanlığı’nın iki temsilcisinden oluşacağını ve fikir birliğiyle kararlar alınmasına çalışılacağını” vurguladı.Komisyon ayrıca, AB’nin vergi politikasının benimsenmesi, uluslararası vergilendirme, çifte vergilendirme, vergi rejiminde değişiklik ve ortaya çıkacak sorunların tespiti ve teknik koordinasyonu konularında da danışmanlık yapacak.Habere göre belgede, “gelir vergisinin federal çalışma biriminde tutulacağı (alınacağı) ve akabinde, ikamet yeri farklı olması durumunda buraya aktarılacağı, şirketler vergisinin ise, tüm Kıbrıs’ta faaliyet göstermesine bakılmaksızın, şirketin merkezinin bulunduğu yerde alınacağı” da karara bağlandı.
MAKROEKONOMİK İSTİKRAR KONSEYİ
Gazete, uzlaşı belgesine göre bir diğer danışma konseyinin, Makroekonomik İstikrar Konseyi olacağını, bu konseyin merkezi hükümet ile federal birimler arasında, makroekonomik politikaların koordinasyonunu ve işbirliğini sağlayacağını yazdı.Bu konseyin hedefinin, merkezi hükümetin ve “devletçiklerin” para politikalarının koordinasyonunu, iki tarafın ekonomikleri arasındaki uyumu ve para politikası, borçlanma ve kamu borçlarının sınırlandırılmasının koordinasyonunu sağlamak olduğu vurgulandı.
DEVLET BÜTÇESİ
Gazete, uzlaşı belgesine göre, federal bütçenin sorumluğunun, veriler ışığında bütçe uygulamaları yapabilecek ve masraflara sınırlama getirebilecek Maliye Bakanlığı’nda olacağını yazdı.Belgeye göre, anayasal bir düzenlemeyle, yasama organlarının yürütme makamının istediğinden daha büyük bütçeleri onaylamaları yada devletin gelirlerini azaltacak yasaları oylamalarının yasaklanacak. Belgede, ilk bütçenin çözümün bir parçası olarak onaylanacağının altı çizilirken kamu borçlarının idaresinin ise federal düzeyde gerçekleşeceği belirtiliyor. Çözüm öncesinde (1963 ve sonrası) mevcut borçların idaresi, yaratıldığı federal birim tarafından yapılacak. Gazete, yukarıdaki bu ifadenin, çözüm durumunda Güney Kıbrıs’ın AB ile imzaladığı memorandumumun maliyetinin teorik olarak Kıbrıs Rum “eyaletine” kalacağı şeklinde de yorumlanabileceğini yazdı.