İnsanlık, modern toplum yaşamına dönüştüğü andan itibaren “orman kanunlarını” terk ederek. Toplumların ortak yaşayışını belirleyen kurallar koyarak. Bunlara tüm toplum bireylerinin uymasını sağlayacak yaptırımları da, arkasından getirdi.
Toplum bireylerinin. Kurallara uyma insiyatifini, ihtiyari isteklerine bırakmamış. Bunların uygulanması için de, bazı müeyyideler getirmiştir.
Bizde de, bir çok yasayla, toplum düzeninin uyum içinde yürüyebilmesi için kurallara uymayanlara, yasal müeyyideler getirilerek. Yasaların koyduğu kurallara uymayanlara, caydırıcılık amacı ile cezai müeyyideler, getirilmiştir.
Hukuk yalayanlar, bilecek.
Bunlar, ya para cezalarıdır.
Ya da, insan hayatının akışını kısıtlayan, temel insan hakkı olan bazı hakların kısıtlanması yoluna gidilerek. Kurallara uymayı sağlama yönünde, suç işlenmesinin önüne geçilmesine çalışılmış ve çalışılmaktadır.
Bu, cezai müeyyideler.
Zamanla, gelişen olaylar karşısında, caydırıcılık vasfını yitirerek, suçların işlenmesi yönünde, konan müeyyideler karşısında. Caydırısızlık örneği teşkil etmektedirler.
Bunlar daha ziyade, müeyyide olarak konulan, para cezalarında kendilerini göstermektedirler.
Bizde, tedavüldeki paranın değer yitirmesi nedeni ile zamanında belirlenen para cezalarının. Günümüzde suç işlemeyi önlemek için caydırıcılık amacı ile konulan, miktarlar, çerez parasının da altında kalmışlardır.
Müeyyide olarak, hapislik veya para cezası öngörülen suçlarda, para cezalarının çok düşük kalması sonucu Hakimlerimizi de bu tür cezalarda, karar vermelerini ciddi şekilde düşündürmektedir.
Pek ala…
Ne yapılmalı?
Para cezalarını, miktar olarak, günün koşullarının gerisinde kalmaktan kurtarmak.
Bu da, para cezalarını, güncelleştirmekten geçer.
Nasıl ki Hükümetler, her yıl, belirli harç ve para cezalarını değiştirir. Bu yasalardaki değeri çok küçük para cezalarını da, günün koşullarına göre ayarlamalıdır.
Konulan kurallara, vatandaşın uyması ancak, bu yöntemle mümkün olabilir.
Yoksa caydırıcılık fonksiyonunu yitirmiş müeyyidelerle bunun sağlanması mümkün olmaz.
Her yıl, ülkemizde, yağan iki dirhem yağmurla, ortalık suni göllere döner.
Yapılan araştırmalarda, bunun en büyük sebeplerinden birinin de, dere yataklarının işgali sonucu oluşmaktadır.
Birçok kaçak inşaat, dereler işgal edilerek, dere yataklarına yapılmışlardır.
Yapılmaya da devam edilmekte.
Dereleri koruyan ve İngiliz devrinden çıkarılan bir yasa var.
Bu Yasa’da, derelere zarar verenler için hapislik ve para cezası öngörülmektedir.
Hapislik cezası bir ay.
Para cezası ise 10 TL.
Bu cezalarla, derelerin işgali önlenebilir mi?
Su baskınlarının önüne, geçilebilir mi?
Mümkün değil.
Yoksa, derelerin işgali bu cezalarla teşvik mi ediliyor?