KKTC Merkez Bankası, dünya ekonomisinin genel görünümüne, KKTC ekonomisi ve bankacılık sektörü ile ilgili en güncel istatistiki verilere ve değerlendirmelere yer verilen 2025 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin bültenini yayımladı.

KKTC Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, bülten Banka’nın web sitesinde (http:www.kktcmerkezbankasi.org) yayımlandı.

Bültende, bankacılık, turizm, enflasyon, istihdam ve bütçe gelişmelerine yer verildi.

Bankacılık sektörünün aktif toplamının 2025 yılının Eylül ayı sonunda Haziran ayına göre yüzde 9,34 arttığının belirtildiği bültende şu ifadelere yer verildi:

“Bankacılık sektörünün aktif toplamı, 2025 yılının Eylül ayı sonunda Haziran ayına göre yüzde 9,34 artarak 448.310,5 milyon TL’ye yükselmiştir. 2025 yılı Eylül ayı itibarıyla sektörün brüt krediler toplamı 181.850,1 milyon TL, mevduat toplamı ise 346.982,6 milyon TL olmuştur. 2025 yılının üçüncü çeyreğinde, sektörün aktif toplamı içerisindeki en büyük pay, yüzde 40,56 ile brüt kredilere aittir. Brüt kredileri sırasıyla yüzde 32,39’luk payla nakit ve nakit benzeri kalemler, yüzde 17,01’lik payla MDC ve yüzde 10,04’lük payla diğer aktifler kalemi takip etmektedir. 2025 yılı Eylül ayı itibarıyla, pasif toplamının yüzde 77,4’ü mevduat, yüzde 11,49’u öz kaynaklar, yüzde 5,06’sı bankalara borçlar ve yüzde 6,05’i diğer pasifler kalemlerinden oluşmaktadır.

2024 yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında, 2025 yılı Eylül ayı itibarıyla TP mevduatın toplam mevduat içerisindeki payı yüzde 26,54’ten yüzde 27,65’e yükselmiş, TP kredilerin toplam krediler içindeki payı ise yüzde 28,58’den yüzde 27,66’ya düşmüştür. Bankacılık sektörünün öz kaynakları 2025 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 76,19 artış göstererek 51.494,8 milyon TL seviyesinde gerçekleşmiştir.2025 yılı Eylül ayı itibarıyla sektöre ait TGA / brüt krediler oranı bir önceki çeyrek döneme göre yüzde 2,97’den yüzde 2,85’e gerilemiştir.

Bankacılık sektörünün sermaye yeterliliği standart rasyosu (SYSR) 2025 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 0,85 puan artarak yüzde 21,53 seviyesine yükselmiştir.”

Turizm gelişmeleri: Turist sayısında yüzde 22,2 artış

Hava ve deniz yolu ile ülkeye temmuzda 230 bin 374, ağustosta 246 bin 656 ve eylül’de 270 bin 429 yolcu geldiğinin aktarıldığı bültende, 2025 yılı üçüncü çeyreğinde gelen yolcu sayısının bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 22,2 artış gösterdiği kaydedildi. Bültende, 2025 yılı üçüncü çeyreğinde gelen yolcuların 634 bin 344’ünün Türkiye Cumhuriyeti uyruklu ve 113 bin 115’inin ise üçüncü ülkelerden geldiği belirtildi.

2024 yılının üçüncü çeyreğinde, kara kapılarından ülkeye giren KKTC uyruklular hariç kişi sayısı 1 milyon 364 bin 71 iken 2025 yılının aynı döneminde bu rakamın yüzde 8,89 gerileyerek 1 milyon 242 bin 778’e düştüğünün aktarıldığı bültende, 2025 yılı üçüncü çeyreğinde KKTC vatandaşlarının kara kapılarından çıkış sayısının 2024 yılı aynı dönemine göre yüzde 17,4 artış göstererek 830 bin 635 olduğu kaydedildi.

Enflasyon gelişmeleri

Bültende, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde, bir önceki aya göre enflasyon oranlarının temmuz, ağustos ve eylül aylarında sırasıyla yüzde 3,17, yüzde 3,35 ve yüzde 5,39 olarak; bir önceki yılın aynı ayına göre yıllık enflasyonun temmuz, ağustos ve eylül aylarında sırasıyla yüzde 35,33, yüzde 35,42 ve yüzde 39,2 olarak gerçekleştiği belirtildi. 2025 yılı eylül ayında yıllık fiyat artışının en yüksek olduğu harcama grupları sırasıyla, yüzde 63,94 ile sağlık, yüzde 55,56 ile eğitim ve yüzde 54,48 ile giyim ve ayakkabı kalemleri olduğunun ifade edildiği bültende, 2025 yılı Eylül ayı sonu itibarıyla önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22,19 ile en düşük artışı yaşayan kalemin ise ulaştırma olduğu belirtildi.

İstihdam gelişmeleri... Toplam istihdam 183 bin 738. İşsizlik oranı 4,5

Bültende, İstatistik Kurumu tarafından 2025 yılının birinci çeyreğinde uygulanan Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarına göre, KKTC genelinde toplam istihdam 183 bin 738, işsiz sayısının 8 bin 569, işsizlik oranının ise yüzde 4,5 olarak tahmin edildiği ortaya kondu. Bültende, ankete göre KKTC genelinde işsizlik oranının, erkeklerde yüzde 3,4, kadınlarda yüzde 6,4, 15-24 yaş grubundaki genç nüfus içinde ise yüzde 12,7 olarak hesaplandığı aktarıldı.

Bültende, 2024 yılı Ekim ayı itibarı ile 159 bin 321 olan Sosyal Sigortalar Dairesi’ne kayıtlı çalışan sayısının 2025 yılı Haziran ayı itibarı ile 165 bin 97 seviyesine yükseldiği; 2024 yılı Ekim ayının 2025 yılı Haziran ayı ile kıyaslandığında, çalışma izinli sigortalı çalışan sayısı yüzde 5 artarak 82 bin 771’den 86 bin 904’e yükseldiği; KKTC vatandaşı sigortalı çalışan sayısının ise yüzde 2,2 artarak 76 bin 550’den 78 bin 193’e yükseldiği kaydedildi.

KKTC vatandaşı sigortalı çalışanların toplam sigortalı çalışanlar içindeki payının 2025 yılı Haziran ayı itibarı ile yüzde 47,4 seviyesinde olduğunun da belirtildiği bültende, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu sigortalıların toplam sigortalılar içindeki payının 2025 yılı Haziran ayında yüzde 27,6, diğer uyruklu sigortalıların payının ise yüzde 25 olduğu aktarıldı.

Bültende, bütçe gelişmelerine ilişkin ise şunlar kaydedildi:

“2025 mali yılının üçüncü çeyreğinde bütçe gelirleri, 30.783,4 milyon TL ve bütçe giderleri 31.996,0 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde 856,9 milyon TL açık veren bütçe, 2025 yılının aynı döneminde 1.212,6 milyon TL açık vermiştir. 2025 yılı ilk dokuz ayında bütçe gelirleri toplamı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 61,0 artış göstererek 79.457,4 milyon TL seviyesine, bütçe giderleri ise yüzde 58,0 artış göstererek 84.904,9 milyon TL seviyesine yükselmiştir. İlk dokuz aylık bütçe açığı ise 5.447,5 milyon TL seviyesinde gerçekleşmiştir.

2025 yılının üçüncü çeyreği içerisinde Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ihracı yoluyla toplam 9.780,3 milyon TL borçlanılmış, 9.088,7 milyon TL DİBS geri ödemesi yapılmış ve böylece 691,6 milyon TL net borçlanma gerçekleştirilmiştir. DİBS ve KVA yoluyla oluşan toplam iç borç stoku 2024 yıl sonunda 6.079,6 milyon TL iken dokuz aylık dönemde 7.905,7 milyon TL artış göstermiş ve 2025 yılı üçüncü çeyreği sonunda 13.985,3 milyon TL olmuştur. 2025 yılının üçüncü çeyreğinde Merkez Bankası tarafından Maliye Bakanlığı’na kısa vadeli avans kullandırılmamıştır.”