2008 sonuçlarına göre, KKTC nüfusunun yüzde 14.8’ine tekabül eden 37 bin 318 kişi yoksulluk sınırının altında. Bu kişilerin yıllık geliri 9 bin 632 TL.



Devlet Planlama Örgütü (DPÖ) İstatistik ve Araştırma Dairesi tarafından gerçekleştirilen “2008 Hanehalkı Bütçe Anketi; Gelir Dağılımı ve Yoksulluk Sonuçları” dün düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyunun bilgisine getirildi.
İstatistik ve Araştırma Dairesi Başkanı Güner Mükellef tarafından açıklanan 2008 sonuçlarına göre, KKTC nüfusunun yüzde 14.8’i (37 bin 318 kişi) yoksulluk sınırının altında.
KKTC genelinde gelire dayalı yoksulluk sınırı hesaplamasına göre yoksul sayılan, nüfusun yüzde 14.8’ine tekabül eden 37 bin 318 kişi, yıllık ortalama 9 bin 632 TL gelire sahip oluyor. Yoksulluk sınırı olarak tespit edilen bu rakama yıllık enflasyonun da eklenmesiyle yoksulluk sınırında yıllık gelir 10 bin 164 TL olarak hesaplanıyor.

ADALETSİZ GELİR DAĞILIMI SORUN YARATIYOR

DPÖ Müsteşarı Ali Korhan, herhangi bir ülkede gelir dağılımının önemli olduğuna işaret ederek, gelişmekte olan ülkelerdeki adaletsiz gelir dağılımının sorunlar yarattığını söyledi.
Korhan, kişisel gelir dağılımını ölçmek amacıyla kullanılan ve sıfır ile 1 rakamı arasında değerlere sahip olan ve 1’e yaklaştıkça ülkedeki gelir dağılımı adaletsizliğini gösteren Gini sayısının 2008 yılı itibarıyla KKTC için 0.33 olduğunu, bunun da ülkede gelir dağılımı adaletinin oldukça iyi konumda olduğunu gösterdiğini belirtti.
Korhan, KKTC için yoksulluk sınırının belirlenmesinin ilk kez yapıldığını ve nüfusun yüzde 14.3’ünün yoksulluk sınırı tehdidiyle karşı karşıya olduğunu ifade ederek, tüm verilerin ileriye dönük projeksiyonların hazırlanması için önemli olduğunu kaydetti.

MÜKELLEF RAKAMLARI AÇIKLADI
DPÖ tarafından 2008 Hanehalkı Bütçe Anketi Gelir Dağlımı ve Yokluluk Sonuçları, İstatistik ve Araştırma Dairesi Başkanı Güner Mükellef tarafında okundu.
Mükellef, sunumuna farklı yorumlara yer vermemek; kişisel tanımların önüne geçmek amacıyla araştırma sürecinde kabul edilen Hanehalkı, kurumsal nüfus, Hanehalkı ferdi, gelir (faaliyet ve faaliyet dışı gelirler), izafi kira, nakdi gelir, ayni gelir, Hanehalkı kullanılabilir net geliri, eşdeğer ölçeği/eşdeğer Hanehalkı geliri, gelir dağılımı, ortalama gelir ve medyan geliri tanımlarını yaptı.
Ankette, KKTC genelinin eşdeğer Hanehalkı kullanılabilir gelire göre yüzde 20’lik beş gruba ayrıldığını ifade eden Mükellef, en az gelire sahip birinci yüzde 20’lik bölümün nüfusun yüzde 6.9; en fazla gelire sahip beşinci yüzde 20’lik bölümünün nüfusun yüzde 40.2’ni oluşturduğunu söyledi.
Mükellef, 2008 verilerine göre KKTC’de Hanehalkı başına düşen ortalama yıllık kullanılabilir gelir 45 bin 702 TL iken; ortalama yıllık eşdeğer Hanehalkı kullanılabilir gelirinin 22 bin 671 TL olduğunu kaydetti.

25 bin 688 TL olan ortalama yıllık eşdeğer Hanehalkı kullanılabilir geliri Lefkoşa ilçesinde 25 bin 688 TL iken, bunu 22 bin 502 TL ile Girne ilçesinin izlediğini belirten Mükellef, bu alandaki en düşük oranın 16 bin 569 TL ile İskele içesi olduğunu söyledi.

EN YÜKSEK GELİR
Mükellef, toplam gelir içende en yüksek payı yüzde 54.5 ile maaş-ücret gelirlerinin aldığını belirterek, “Bunu yüzde 21.7 ile devletin transferleri, yüzde 9.3 ile tarım dışı müteşebbislik gelirleri izlemektedir” dedi. Toplam gelirin yüzde 28’ini oluşturan transferlerin (devletten, yurtdışından ve özel transferlerden) yüzde 78’inin devlet transferleri olduğunu anlatan Mükellef, “Devlet transferlerinin toplam gelir içindeki payı yüzde 21.7, yurtdışından transferlerin payı yüzde 4.4 ve özel transferlerin yapı ise yüzde 1.9’dur” ifadesini kullandı.
“Devlet transferlerinin, eşdeğer Hanehalkı kullanılabilir gelirlerine göre oluşturulan yüzde 20’lik gruplardaki dağılımına baktığımızda; birinci yüzde 20’lik grubun devlet transferlerinden payı yüzde 3.8 iken, beşinci (en yüksek gelir) yüzde 20’lik grubun aldığı pay yüzde 45.6’dır” diyen Mükellef, bunun ayrıca değerlendirilmesi gereken konu olduğunu belirtti.

NEYE GÖRE HESAPLANDI?

Mükellef, yoksulluk sınırının “eşdeğer Hanehalkı kullanılabilir medyan gelirin yüzde 40, yüzde 50, yüzde 60 veya yüzde 70’ine göre” hesaplandığını anlatarak, kendilerinin KKTC’deki yoksulluk sınırının buradaki oranlardan yüzde 50 olanını kullanarak hesapladıklarını söyledi.
Medyan gelirinin yüzde 50’sinin dikkate alınarak yapılan hesaplamada nüfusun yüzde 14.8; yüzde 60’ının dikkate alınması halinde yüzde 21.4, yüzde 70’inin dikkate alınması halinde ise yüzde 28.9’unun yoksulluk sınırının altında yaşadığının görüleceğini anlatan Mükellef, bu oranlara göre yoksul nüfus sayısını sırasıyla 37 bin 318 (9 bin 632 TL/yıl), 54 bin 100 (11 bin 559 TL/yıl) ve 72 bin 932 kişi (13 bin 485 TL/yıl) olarak sıraladı. Mükellef yoksulluk sınırı belirlenmesinde yaygın olarak kullanılan oranın medyan gelirinin yüzde 50’si olduğunu ifade ederek, buna göre yoksulluk sınırının ülke geneli için yüzde 14.8’in olmasına karşın kentsel ve kırsal yerleşim için ayrı ayrı yapılan hesaplanan yoksulluk sınırının kentte yüzde 11.5; kırsal yerleşimde ise yüzde 17.9 olduğunu kaydetti.