Afrika’ya bir salgın gibi yayılan iç savaş kabusunun tam 50 yıl acısını çeken Sudan. etnik köken, din, ideoloji ve petrol yüzünden 1955-2005 yılları arasında süren çatışmalar, 2 milyon insanın hayatına mal olduktan sonra uluslararası kamuoyunun girişimleriyle dünyanın en yeni devleti ve milleti oldu
Afrika’ya bir salgın gibi yayılan iç savaş kabusunun tam 50 yıl acısını çekmiş bir ülkeydi Sudan. Etnik köken, din, ideoloji ve petrol yüzünden 1955-2005 yılları arasında süren çatışmalar, 2 milyon insanın hayatına mal olduktan sonra uluslararası kamuoyunun girişimleriyle imzalanan barış anlaşmasıyla son buldu.
Sudan için en sonunda barış umudunu yeşerten 2005 Kapsamlı Barış Anlaşması, altı yıl sonra bir referandum yapılması şartını içeriyordu. Güney Sudan halkı, 9 Ocak’ta yapılan referandumda yüzde 98 oyla bağımsızlık istediklerini ilan etti. Bugün, Sudan resmen bağımsızlığını elde etti. Ancak savaşın harabeye çevirdiği ülkenin kalkınması için önünde çok uzun ve çetin bir yol var.
AFRİKA’NIN 54 BM’NİN 193’ÜNCÜ ÜYESİ: Başkenti Juba olan Güney Sudan, Afrika’nın 54’üncü, Birleşmiş Milletler’in (BM) ise 193’üncü üyesi oldu. Sınırlarında tartışmalı Batı Sahra ve Somaliland’i bulundurmayacak olan Güney Sudan, ilk olarak önceki günya genelinde 34 elçilik açmayı, daha sonra bu rakamı 50’ye çıkarmayı planlıyor.
Önceki gün, KKTCSİ 13.20 sularında Meclis Başkanı James Wani Igga, “Güney Sudan’ın Bağımsızlık Beyannamesini” okudu. Ardından, Sudan bayrakları indirilerek, Güney Sudan bayrağı göndere çekildi. Daha sonra ise Güney Sudan’ın eski isyancı liderlerinden Salva Kiir dört yıl boyunca üstleneceği Devlet Başkanlığı için yemin ederek, geçici anayasayı yürürlüğe koydu.
Güney Sudan’ı bekleyen zorluklar
Dünyanın en yeni ülkesinin üstesinden gelmesi gereken birbirinden zor sorunlar var. Bunlar arasında en öne çıkanlar bölgesel göçler, Sudan’la yaşanan sınır tartışmaları ve düzenli ordu ile polis gücü oluşturulması var.
Güney’e göç edenlerin arasında her kesimden Afrikalı var. Girişimciler, iş arayanlar, Somali’deki çatışmalardan kaçan mülteciler, Eritre’deki diktatörlükten kaçanlar ve iç çatışmalardan bıkan Kongolular sadece birer örnek.
2,5 MİLYON İNSAN TOPRAKLARINA DÖNDÜ: Sudan’ın içinde yaşanan büyük göçler de, ülkedeki nüfus dağılımının ciddi ölçüde bozulmasına neden olan bir diğer faktör. Yaşanan göçün her geçen gün artması, yetersiz altyapı sorununu daha da çekilmez bir hale getiriyor.
İç savaşın sona erdiği 2005 yılından bu yana, savaşta evlerini terk etmek zorunda kalan 2,5 milyon insan kaçtıkları topraklara geri döndü. Sadece Ekim ayından beri Güney Sudan’a gelen insanların sayısı 300 bin. Öte yandan, düzenli ordu ve polis gücünün eksikliğinde devam eden şiddet olayları, bu yıl içinde 150 bin Güney Sudanlının evini terk etmesine neden oldu.
Türkiye, Güney Sudan'ı tanıdı
Türkiye, bağımsızlığını ilan eden Güney Sudan Cumhuriyeti'ni tanıdığını belirterek, 'barış ve refah dolu bir gelecek dilediği Güney Sudan Cumhuriyeti ve Güney Sudan halkı ile dostluk ve kardeşlik ilişkileri çerçevesinde yakın bir işbirliği geliştirmek yönünde gerekli çabayı göstereceğini' kaydetti.
Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Kapsamlı Barış Anlaşması çerçevesinde 9-15 Ocak 2011 tarihlerinde barışçı ve demokratik bir ortamda gerçekleştirilen Güney Sudan referandumu neticesinde, ayrılıktan yana çıkan sonuç bağlamında Güney Sudan'ın bugün bağımsızlığını ilan ettiği hatırlatıldı.
REFERANDUMUN MEŞRU SONUCUNDAN HAREKETLE: 'Kapsamlı Barış Anlaşması'nı başından beri destekleyen Türkiye, söz konusu referandumun meşru sonucundan hareketle ve uluslararası toplumla uyumlu bir şekilde Güney Sudan Cumhuriyeti'ni, bağımsızlığının ilan tarihi olan 9 Temmuz 2011 günü tanımıştır' denilen açıklamada, bu bağlamda, bugün Cuba'da gerçekleştirilen törene Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz başkanlığında bir heyetin katıldığı belirtildi.
Bakan Yılmaz'ın Güney Sudan makamlarına Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, Güney Sudan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanına, Türkiye Cumhuriyeti'nin Güney Sudan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanıdığına ilişkin mektubunu tevdi ettiği kaydedildi.
Resmen tanıyan ülkeler
Bağımsızlığını resmen ilan eden Güney Sudan'ı tanıyan ilk ülkelerden biri de ABD oldu.Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, ABD Başkanı Barack Obama 'ABD'nin Güney Sudan Cumhuriyeti'ni 9 Temmuz 2011 tarihi itibarıyla egemen ve bağımsız bir devlet olarak resmen tanıdığını ilan etmekten gurur duyuyorum' ifadesini kullandı.
Güney Sudan'ı ilk olarak Kuzey Sudan tanımıştı. Kuzey Sudan'ı Mısır izlemişti.
Mısır Dışişleri Bakanı Muhamed El Ureybi, bağımsızlık töreni için gittiği Cuba'da yaptığı açıklamada, Kuzey'den ayrılan Güney Sudan'ı tanıdıklarını söylemişti.
Mısır, Sudan'ların ayrılması sürecini ihtiyatla izlemişti. Varlığını sürdürmesi konusunda Nil Nehri'nin büyük önem taşıdığı Mısır için Güney Sudan, Nil'den hak iddia edecek yeni bir ülke anlamına geliyor.